A lingua, campo de batalla en Miami

A chegada masiva de emigrantes cubanos a Miami tamén afectou ao monopolio do inglés como lingua vehicular. A pesares da prohibición de falar español en aulas en negocios, e na administración, finalmente, este idioma conseguiu impoñerse na vida diaria. Terceira entrega da crónica do colaborador de GC, Diego E. Barros.

Por Diego E. Barros | Miami (USA) | 07/12/2010 | Actualizada ás 13:08

Comparte esta noticia

El tiempo cura todas las heridas. Incluso las más profundas y que afectan a la identidad de una comunidad. Fue el caso de la lengua. La primera vez que visité Miami hace unos años fue haciendo una escala en un vuelo procedente de Puerto Rico. Me sorprendió que en San José se dirigieran a mí en inglés antes de saber que era español. En Miami, por el contrario, la lengua de Cervantes fue la primera opción. Luego me di cuenta que Miami y sus alrededores es sólo una isla dentro del estado. Basta con alejarse hasta Pompano Beach, a escasas treinta millas hacia el norte por la Interestatal 95, para que el español se haga más difuso, aunque sigua estando presente en muchos de sus ciudadanos.

None

“Hoy día, cualquiera que quiera triunfar en Miami debe hablar las dos lenguas, español e inglés”. Ivonne Cuesta rememora las dificultades a las que tuvo que hacer frente los meses siguientes a su llegada a la ciudad. “Yo no conocía el idioma, ir a la escuela era un verdadero suplicio. Me acuerdo de que las maestras me regañaban ‘aquí no se habla español, hable ingles, o guarde silencio’, me decían y ni siquiera sabía cómo pedir permiso para ir al servicio”. Para su madre la situación era mucho más frustrante. Peluquera de profesión, tenía terminantemente prohibido hablar español en público, incluso si ambos interlocutores eran de origen hispano. Se trataba de un idioma para la intimidad del hogar. “Hoy algunas de sus clientas más antiguas son las que le piden que les hable en español porque quieren practicarlo”. Ivonne Cuesta tiene una niña de dos años cuyo padre es de Barcelona. “Mi hija será bilingüe y si Dios quiere también hablará catalán”, asume con una sonrisa.

La batalla del idioma en el Miami de los años ochenta parece hoy superada. No fue fácil. Tras varios intentos anteriores fallidos, en marzo de 1980, Andrés Meijides, un concejal latino de Hialeah presentó una iniciativa local para que el Ayuntamiento ofreciera a sus ciudadanos licencias, permisos y formularos de solicitud bilingües. Tras un nuevo e intenso debate, la reforma lingüística fue rechazada. Pero la mecha estaba prendida y ya no había marcha atrás. Cada vez más cubanos se registraban para votar. Los recién llegados se unieron a los veteranos en EEUU y, junto a la comunidad portorriqueña, llevaron a Raúl Martínez a la alcaldía al año siguiente.

Época de referendums

En noviembre de 1981 una ciudadana blanca promovió un referendo en el condado de Dade (al que pertenecen Miami y Hialeah) con el propósito de prohibir el uso de fondos públicos para traducir documentos oficiales a otra lengua que no fuera el inglés. La campaña dividió aún más a las comunidades que sólo hablaban inglés y las que eran bilingües o sólo hispanohablantes. La ordenanza anti bilingüe fue aprobada por abrumadora mayoría. Tan sólo el 41% de la población del condado era hispana en 1981 y menos de un 25% estaba inscrita como votante. La prohibición de traducir al español cualquier papel informativo oficial, guía o formulario de un hospital duró los siguientes trece años. Para entonces, los líderes de las tres comunidades ―blanca, negra e hispana―, fueron quienes de superar diferencias y viejos rencores para convivir en paz. Nada pudo evitar ya el peso de la demografía y tras la turbulenta década de los ochenta, los habitantes del sur de la Florida se acostumbraron a la nueva realidad de una región multicultural y plurilingüe.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta
Comentarios 20 comentarios

7 xavidc

Deberian deshabilitar os comentarios en todas as noticias, non aportades nada. ein Volk, eine Sprache, ein Reich? por favor que forma de falar de oidas de todo, que pouco nivel cultural, que fixemos coa educacion que non paramos de producir retrasados.

6 ---

un facha se caracteriza por estar obsesionado con que en "su" nación todos tengan el mismo sentimiento nacional y haya una única lengua social y oficial. Nunc aha habido fascistas que acepten más de una lengua oficial. Ergo, la boqueirada y la piojosada que está a la izquierda de la bloqueirada es galego-fascista: ein Volk, eine Sprache, ein Reich

1 algún

OH SI! JODETE, ah si, chincha rabiña, juasjuas, pínchate! Fastídiate! Nacionalista del carallo! Es paña es pilingui! Fastídiate, maldito bloqueiro! Me dais asco todos en vuestro mundo endogámico SUPREMACISTAS, oh vamos si si si si esto es mejor que cuando españa ganó el mundial! Viva españa pilingui hahahahahah porfavor xD que pena dades...

5 ---

En efecto, el gallego terminará por ser tan representativo de la sociedad gallega como el español en Massachussets, jojojo. Desde el punto de vista realista y democrático, antes se desoficializará el gallego, lengua camino de minoría, que el español, lengua de mayoría de gallegos. Miremos Ferrol, donde solo un 8% lo habla, juasjuas. O Coruña. Os queda el consuelo en vuestras tristes vidas de marginales de seguir pajenadooos soñado con esa realidad paralela donde el español termina por desparecer de Galicia y deja de ser oficial.

1 ------------

OH SI! JODETE, ah si, chincha rabiña, juasjuas, pínchate! Fastídiate! Nacionalista del carallo! Es paña es pilingui! Fastídiate, maldito bloqueiro! Me dais asco todos en vuestro mundo endogámico SUPREMACISTAS, oh vamos si si si si esto es mejor que cuando españa ganó el mundial! Viva españa pilingui hahahahahah porfavor xD que pena dades...

2 ------------

OH SI! JODETE, ah si, chincha rabiña, juasjuas, pínchate! Fastídiate! Nacionalista del carallo! Es paña es pilingui! Fastídiate, maldito bloqueiro! Me dais asco todos en vuestro mundo endogámico SUPREMACISTAS, oh vamos si si si si esto es mejor que cuando españa ganó el mundial! Viva españa pilingui hahahahahah porfavor xD que pena dades...

4 Español, ergo anormal

Yo te pienso que lo que teníamos que hacer es solicitar la libertad para la gente de Miami, ¿o es que la gente no te tiene derechos?, y además existen muchos habitantes nacidos en Miami de segunda generación que conservan el idioma patrio. Yo propongo españolizar Miami, enviemos a la legión y a la cabra con la bandera para que culminen la reconquista y problema solucionado ¡Viva Ejpaña!¡Viva Galicia Pilingui!

1 ---

Sabes que morirás rodeado de una mayoría d egallegos que hablan y/o aceptan el español con el españlol como lengua oficial, y con el nacionalismo como una fuerza residual sin poder, irrelevante, y vosotros los hsipanofóbicos surepmacistas refugiados en vuestro submundo endogámico irrelevante, sin capacidad ninguna para convencer al entorno hostil que os rodea. Jódete, juasjuas.

2 ------------

OH SI! JODETE, ah si, chincha rabiña, juasjuas, pínchate! Fastídiate! Nacionalista del carallo! Es paña es pilingui! Fastídiate, maldito bloqueiro! Me dais asco todos en vuestro mundo endogámico SUPREMACISTAS, oh vamos si si si si esto es mejor que cuando españa ganó el mundial! Viva españa pilingui hahahahahah porfavor xD que pena dades...

3 xoan

cosmpaletiños

3 Cajonjlorio

Parece que Pisa 2009 di que o alumnado galego obtén un notábel en matemáticas (os exames foron feitos no curso pasado, cando aínda se impartía esta materia en galego) e, ademais, tamén superamos a media española en lectura. Onde están os bífidos para defender aquilo de que os nenos galegos sofren problemas psicolóxicos por culpa do galego? Gloria Lago dixit: http://www.vieiros.com/nova/62016/g...

1 Porco Jones

Os únicos que ten problemas psicolóxicos por culpa do (odio ao) galego son; a metílica da Jlorita e o resto dos neofeixistas PPros....hahaha

2 ---

No te preocupes, que este año seguiran sacando buenas notas con matematicas... en español para el docente, jajaja y sin oposición de los padres, salvo los cuatro piojosos nacionalistas, minoritarios. Eso sí, el alumnado podrá usar el gallego si quiere, en sus trabajos, intervenciones y libro de texto mientras que con el decreto anterior estaba prohibido para el alumnado usar el español, jajajajajja. ya se ve cuántos padres están en contra del actual decreto... una mayoría, verdad? jajajaja. A lo sumo, el profesor de mates hispanofóbico podrá desobedecer la ley (bajo pena de denuncia, algo fácil de hacer) pero jamás podrá obligar al alumnado a usarlo, que es lo que os jode, jajajaja.

3 ------------

OH SI! JODETE, ah si, chincha rabiña, juasjuas, pínchate! Fastídiate! Nacionalista del carallo! Es paña es pilingui! Fastídiate, maldito bloqueiro! Me dais asco todos en vuestro mundo endogámico SUPREMACISTAS, oh vamos si si si si esto es mejor que cuando españa ganó el mundial! Viva españa pilingui hahahahahah porfavor xD que pena dades...