O Tribunal Supremo confirma a nulidade da autorización ambiental da mina de Atalaia Riotinto Mineira

O Tribunal Supremo (TS) confirmou a sentenza primeira da Sala do  Contencioso Administrativo do Tribunal Superior de Justicia de Andalucía ( TSJA) que estimou parcialmente a demanda interposta por Ecologistas en Acción, declarando nula a resolución do 27 de marzo de 2014, que outorgaba a Autorización Ambiental  Unificada ( AAU) para o proxecto de explotación do complexo mineiro de  Riotinto, en Huelva, promovido entón por  Emed Tartessus, reconvertida agora en Atalaya  Riotinto Minera.

Segundo un comunicado de Ecologistas en Acción, o motivo para anular a autorización ambiental reside en que se vulneraron as obrigacións de información e os dereitos de participación cidadá previstos no artigo 19 do Decreto 356/2010, que obriga a un período de información pública despois de emitir o informe de compatibilidade ambiental.

Segundo consta na sentenza do  TSJA, posteriormente a ese informe, "a empresa  Emed
Tartessus presentou numerosa documentación que se consideraba imprescindible para a
tramitación do expediente, sobre chans contaminados, ampliación do estudo acústico,
aclaración sobre vertedoiros activos e pasivos, autorización de aproveitamentos forestais,
estudo  específico de afeccións á Red Natura 2000, adenda ao Estudo de Impacto Ambiental. O TS confirma a nulidade da autorización ambiental da mina de Atalaya  Riotinto Minera así como a matriz actualizada de valoración de impactos, aplicación de mellores técnicas dispoñibles no proceso de  deposición de estériles e análises de alternativas a este proceso, que non foron obxecto de información pública".

A sentenza do  TSJA recalca que "a participación e a información constitúen senllos alicerces
esenciais do trámite de avaliación de impacto ambiental e a emisión do informe de  verificación
de compatibilidade ambiental así como a documentación indispensable do expediente achegada 'a posteriori', constitúen unha fase relevante, de maneira que se non se somete a información, nin a participación, desaténdense ambos os principios".

Agora o Tribunal Supremo considera que non pode admitir ningún dos dous recursos de  casación "dado que a cuestión realmente controvertida versa sobre a interpretación e aplicación do dereito autonómico, artigo 19 do Decreto andaluz 356/2010, do 3 de agosto", e por tanto a sentenza do  TSJA non vulnerou ningún precepto de dereito estatal que poida ser obxecto de revisión polo Alto Tribunal.

Isto  significa, segundo explicou Ecologistas en Acción, que, neste momento, a autorización
ambiental do Proyecto  Riotinto está anulada, e, por tanto, a explotación mineira non conta coa
autorización ambiental necesaria para seguir operando. "E o máis relevante, esta anulación vai comportar de forma inmediata a nulidade da Resolución do 23 de xaneiro de 2015 da Dirección General de Industria, Energía y Minas que autorizou o reinicio da explotación mineira, que está pendente de próxima sentenza na mesma Sala do  TSJA", advertiu.

A organización ecoloxista sinalou que, durante toda a tramitación e desde a súa posta en marcha en 2015, puxo en dúbida que o Proyecto  Riotinto poida garantir a seguridade das súas grandes presas de lodos durante os dez anos de vida útil autorizados pola anulada  AAU. "As primeiras presas de  Gossan-Cobre foron construídas nos anos 1969-1972, unha vez que colmastou a presa de  Gossan deseñouse en 1987 a presa de  Aguzadera, que á súa vez se  modificou en 1995. Todas elas quedaron abandonadas en 2001", subliñou.

Desta maneira, indicou que, desde 2015, están a reutilizarse as balsas por Atalaya  Riotinto
Minera para "poder almacenar os novos residuos mineiros da produción mineira reiniciada", e alertou de que "se executaron  recrecimentos e  modificacións das balsas de Cobre e Aguzaderas, incumprindo as propias condicións que se establecían na  AAU agora anulada, poñéndoas en grave risco de rotura".

Así, lembrou que, en novembro de 2018, a Junta de Andalucía autorizou diminuír o
contido en sólidos dos lodos, desde o 50 por cento ata o 35 por cento, "legalizando unha
práctica que xa estaba a realizar a empresa sen autorización, e poñendo en serio perigo a estabilidade das mesmas". Neste punto, Ecologistas en Acción apuntou que estes permisos outorgáronse "xusto antes das eleccións andaluzas que a entón presidenta da Xunta, Susana Díaz, adiantou a marzo de 2015, e xusto antes das que adiantou a decembro de 2018".

Desta maneira e por último, reprochou que "os intereses electoralistas primaron por encima da legalidade ambiental, por encima dos dereitos de información e participación
cidadá e por encima do risco de rotura  catastrófica das balsas de lodos, que conteñen
dez veces máis lodos que a balsa de  Boliden que rebentou en abril de 1998 en  Aznalcóllar.

RESPOSTA DE ATALAYA MINING

Atalaya  Riotinto Minera, empresa operadora da mina de cobre de  Riotinto en Huelva, di
que "en ningún caso se  pon en cuestión a xestión das instalacións mineiras e
industriais" na sentenza do Tribunal Supremo (TS) que  conrma a sentenza do Tribunal
Superior de Xustiza de Andalucía ( TSJA) que declarou nula a resolución que outorgaba a
Autorización Ambiental  Unificada ( AAU) para o proxecto de explotación do complexo mineiro de  Riotinto, promovido entón por  Emed  Tartessus, reconvertida agora en Atalaya  Riotinto Minera

Nun comunicado, Atalaya  Riotinto Minera concretou que esta sentenza non pon en cuestión
a súa xestión, "en cumprimento da lei e as autorizacións emitidas polas autoridades
competentes en materia mineira e ambiental incluíndo a  AAU". En este mesmo sentido, o conselleiro delegado de Atalaya, Alberto Lavandeira, xa dixo en declaracións aos medios que esta situación "ten unha solución  facilísima" e, en contacto coa Administración, "vai arranxar sen ningunha dúbida".

A empresa, que "acata e respecta" a decisión do TS de non entrar a analizar as razóns de procedemento sinaladas polo  TSJA, "queda á espera do ditame que respecto diso poidan
realizar as administracións competentes na materia, especialmente tras as
modicaciones ao proxecto propostas pola empresa e que foron obxecto de aprobación
mediante unha nova Autorización Ambiental  Unificada do 17 de outubro de 2018".

Así mesmo, nunha nota lembrou que a sentenza do  TSJA alude a cuestións formais de carácter administrativo en determinadas partes do procedemento de aprobación da  AAU do
ano 2014. Nela, segundo explicou, adúcese que "non se expuxeron publicamente unha
serie de documentos, de entre os centos que conforman un trámite complexo e longo no tempo como é a Autorización Ambiental dun proxecto mineiro". Desta maneira, Atalaia entende que estas consideracións de carácter formal "non teñen ningún efecto sobre as operacións actuais nin futuras da compañía, descartando a propia sentenza a nulidade de pleno dereito da autorización ambiental".