Aínda que hoxe ese debate teña a mesma utilidade que falar do sexo dos anxos, as posicións xa están polarizadas. Os voceiros da “España de siempre” e da “Catalunya espoliada” plantexan alternativas tan infantís como irreconciliables con relación á Unión Europea (UE): uns defenden o dereito do hipotético Estado catalán a manter aos seus cidadáns dentro dela e os outros, o dereito do Estado español a esixir que os ex-españois sexan automáticamente expulsados da UE.
O certo é que o Tratado da Unión non prevé iengún procedimento para facer fronte á segregación de parte do territorio dun Estado membro. [O único precedente que xerou debate na Unión non afectou a un Estado membro, co gallo da segregación da provincia serbia de Kosovo. Sete países socios se manifestaron reacios á declaración unilateral de independenci de Pristina e hoxe, só cinco dos vintesete socios seguen sen recoñecer ao novo Estado].
Ese baleiro legal tamén ten provocado un debate en Gran Bretaña, onde, mesmo desde o Partido Conservador (irmán ideolóxico do PP español), os xuristas, politólogos e responsables públicos que se teñen pronunciado sobre a posible segregación de Escocia coinciden en que se os independentistas gañaran o referéndum (o Goberno do Reino Unido aceptou a convocatoria dunha consulta), Bruxelas e Londres farían o que fose necesario para que o novo Estado poidera manter a calidade de socio da Unión de xeito case que automático. Compre non esquecer que as institucions da UE son as máis interesadas en conservar o seu espazo: os seus mercados!
En España o maniqueísmo fai que o debate sexa máis sinxelo e tamén máis irracional. A “España de siempre” necesita ter inimigos, aos que lles subministra vitaminas cando perden forza, pois se morren desaparecería unha das esencias da patria… E pola súa banda e por motivos de longa explicación, os dirixentes da “Catalunya espoliada” decidiron que neste intre convén ter un só problema: Madrid.
A polémica non é xurídica, senón políticamente oportuna.
Cando sexa necesario, as segregacións terán solución no ámbito da UE, que ninguén o dubide. Mais aquí e agora, no Reino de España, ese debate só serve para que o medo a un xogo de guerra reduza a desesperación que xera a realidade cotiá.