Montes en man común: como explicar á mocidade galega un modelo solidario arrasado pola historia

É un proceso natural: conforme a roda da historia avanza, esta vai deixando ao seu paso modelos de vida anterga que quedan estragados no camiño dos tempos. Por iso é a cada ano máis difícil facer comprender á mocidade urbana de Galicia como era a vida nas parroquias, esas entidades veciñais de fundamento agrario, precapitalista, e cun modelo de autoxestión paralelo ao que teorizan os universitarios nas terrazas dos barrios bien de Madrid. 

Para tentar achegar a noción aos escolares do país, a a Organización Galega de Comunidades de Montes (ORGACCMM) vén de presentar unha guía didáctica titulada “As Terras Comunitarias de Galiza: o Monte Veciñal en Man Común”, que busca amosar o funcionamento das comunidades de montes á mocidade en idade escolar.

Os montes en man común son unha das fórmulas máis representativas desa vida autoxestionada que marca o trazo das parroquias galegas, marcadas á súa vez pola dispersión poboacional e a distancia das institucións estatais. Os sociólogos e historiadores fixan neste aspecto a orixe doutra figura típica do país: o cacique, ese home poderoso que serve de elo entre labregos e poderosos.

A guía en cuestión elaborada polo Instituto Galego das Terras Comunitarias (INGATECO) por encargo da ORGACCMM e será distribuirá polos colexios e institutos galegos como libro guía para o profesorado e alumnado. Segundo explica a organización, o obxectivo é que a través deste texto educativo a sociedade galega teña constancia da importancia das terras comunitarias na historia de Galicia. "A súa condición de propiedade comunal e a súa xestión asamblearia converte os montes veciñais nun referente para construir unha sociedade máis solidaria e cooperativa", inciden.

Neste aspecto, fan fincapé sobre o papel da solidariedade inherente á xestión dos montes comunais --que, por certo, de acordo con denuncias diversas, poderían ter os días contados polas xestións administrativas do PP--. "O futuro dunha sociedade xusta debería de construírse entre outras cuestións importantes, fomentando nas persoas valores como a solidariedade, actitudes cooperativas, compartir espazos en común, aproveitando que aínda temos na memoria, no legado e na actualidade, formas de traballo colectivo que se manteñen dende o pasado e que non deberíamos esquecer, adaptando as formas as necesidades do presente e futuro, sendo en moitos casos unha sinal de identidade, polo que deberíamos respectalo como parte do noso patrimonio social e cultural".