Publicados no BOE os Plans de Ordenación do Espazo Marítimo onde se inclúen os parques eólicos mariños

O Boletín Oficial do Estado (BOE) publicou este sábado o Real Decreto polo que se aproban os Plans de Ordenación do Espazo Marítimo (POEM) do cinco demarcacións marítimas españolas, que teñen como obxectivo lograr un desenvolvemento sustentable dos usos do mar de maneira que se logre unha coexistencia de actividades.

En concreto, o ámbito de aplicación do real decreto, que entra en vigor mañá, domingo 5 de marzo, son o cinco demarcacións mariñas españolas, noratlántica, sudatlántica, Estreito e Alborán, levantino-balear e canaria.

Respecto ao contido dos plans, que se poden consultar na páxina web do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, precisa que se estrutura en dous partes, unha común a todas as demarcacións mariñas e outra específica para cada unha delas.

A vicepresidenta terceira do Goberno e ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, Teresa Ribera, anunciou o martes na rolda de prensa posterior ao Consello dos Ministros a aprobación dos plans, que cartografían o millón de metros cadrados da superficie mariña española e que contemplan a posibilidade de despregar parques de xeración eólica en ata 5.000 quilómetros cadrados de superficie mariña española.

En concreto, os POEM identifican Zonas de Uso Prioritario (ZUP) para actividades de interese xeral e Zonas de Alto Potencial (ZAP) onde priman os sectores marítimos e os eventuais usos futuros no cinco demarcacións.

Para o Goberno este é un instrumento estratéxico transversal que permite un aproveitamento óptimo do espazo marítimo, reducindo conflitos e potenciando coexistencias e sinerxías, que se realiza por primeira vez no noso país.

As zonas de uso prioritario (ZUP) desenvolven usos de interese xeral como a protección da biodiversidade; os xacementos de áridos destinados á protección costeira ambientalmente avaliados; a protección do patrimonio cultural subacuático; I+D+i; a Defensa Nacional e a Seguridade na navegación.

Ademais, os plans prestan especial atención ás actividades sectoriais e as de interese xeral que se poderían desenvolver no futuro a conservación da biodiversidade; os xacementos de áridos que poderían destinarse á protección costeira; o I+D+i; a actividade portuaria; o desenvolvemento da enerxía eólica mariña e a acuicultura.

Ribera comparou esta cartografía mariña cos plans de ordenación urbana terrestres, na medida na que avalían e ordenan os distintos usos e as zonas onde é posible desenvolver actividades; á vez que introducen limitacións alí onde hai interese prioritario, por exemplo as zonas que contan con figuras de protección ambiental, ou en zonas de servidume ou que teñen que ver co transporte marítimo ou vinculadas á seguridade e a defensa nacional.

Así mesmo, destacou que na súa elaboración, que se prolongou catro anos, participaron todos os actores de institucións públicas e privadas, entidades científicas e de investigación como o CEDEX ou o IEO así como as administracións locais que sentían interpeladas pola ordenación destes espazos marítimos.

VIXENTES ATA FINAIS DE 2027

En todo caso, dado que estes son os primeiros POEM, precisou que durante este primeiro ciclo poderase aprender para, no seu caso, mellorar ou actualizar os seguintes plans na súa próxima revisión, xa que os aprobados este martes estarán vixentes ata o 31 de decembro de 2027.

En concreto, os plans incorporan unha ordenación dos usos prioritarios das zonas con alto potencial para distintas actividades que se desenvolven ou que poden querer desenvolverse nos próximos anos buscando onde pode haber sinerxías ou criterios de priorización.

A xuízo da vicepresidenta, entre os aspectos "máis novos" desta cartografía de zonas mariñas de actividade é que identifica onde pode realizarse, por exemplo, a extracción de áridos para utilizar en tarefas como a restauración de praias; ou que se destinan algúns espazos a actividades de innovación de I+D+i que explican o "peso importante" que España ten en canto a patentes de eólica offshore (mariña), por exemplo como os desenvolvidos en zonas experimentais de Canarias ou País Vasco ou en materia de acuicultura.

Ademais, Ribera subliñou que os mapas aglutinan a combinación de tales criterios no cinco demarcacións mariñas e establece onde se introducen prohibicións ou se habilitan usos que "poden ser aspiracións doutros colectivos".

En todo caso, as limitacións afectan especialmente as zonas de corredores de cetáceos, de defensa nacional, seguridade marítima, áreas onde outros usos quedan "moi restrinxidos", dado que os POEM deben garantir a protección dos ecosistemas, hábitat e especies sensibles e vulnerables, incluídos os protexidos por normativa autonómica, nacional ou supranacional.

PARQUES EÓLICOS A 2 QUILÓMETROS DA COSTA

Neste contexto, os plans establecen 19 polígonos potenciais que rozan os 5.000 quilómetros de superficie, é dicir o 0,46 por cento do millón de quilómetros cadrados da superficie mariña española, nos que se poderá despregar ao redor de 1 xigawatio de potencia eólica ata 2030 como contempla o Plan Nacional Integrado de Enerxía e Clima (PNIEC) sen comprometer o bo estado dos mares.

Segundo os cálculos ministeriais, ese xigawatio de eólica mariña cabe dabondo neses 5.000 metros cadrados que son a superficie máxima posible, xa que un só parque grande pode alcanzar ese obxectivo, aínda que de momento descoñece se se encherán estas áreas no próximos seis anos.

A nova cartografía establece as distancias mínimas á costa que varían en función de cada demarcación mariña dado que nin os chans mariños nin os intereses turísticos son os mesmos en todo o perímetro costeiro, o que condiciona os desenvolvementos.

Esta ordenación do espazo marítimo español responde o cumprimento da Directiva 2014/89/UE do Parlamento Europeo e do Consello, de 23 de xullo de 2014, pola que se establece un marco para a ordenación do espazo marítimo. En España esta Directiva incorporouse ao ordenamento xurídico como un desenvolvemento regulamentario da Lei 41/2010, de 29 de decembro, de protección do medio mariño (o Real Decreto 363/2017, de 8 de abril, polo que se establece un marco para a ordenación do espazo marítimo).

A vicepresidenta terceira do Goberno e ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, Teresa Ribera | Fonte: Europa Press