As premiadas co San Clemente critican o "desprezo" ás novas xeracións e claman contra os "estándares"

As escritoras Brenda Navarro, Sica Romeu e Nell Leyshon, recoñecidas na edición número 27 do premio Arcebispo Juan de San Clemente, realizaron este mércores unha alegación sobre o potencial, o compromiso e a capacidade de reflexión dos mozos e adolescentes, criticando o "desprezo" co que habitualmente se lles trata e os "estándares" que se lles impoñen.

Foi nun encontro cos medios previo a que esta tarde recollan o XXVII premio literario Arcebispo Juan de San Clemente, organizado polo Instituto Rosalía de Castro de Santiago de Compostela coa colaboración da Xunta, e auténtico referente entre os galardóns literarios que se outorgan en Galicia, dado que está concedido por alumnos de secundaria.

Dous do tres autoras --Brenda Navarro farao ao longo desta tarde-- tiveron oportunidade xa de conversar cos mozos que lles entregaron o premio, dos que destacaron o seu nivel de análise e de detalle. En concreto, tanto Sica Romeu como Nell Leyshon eloxiaron o "gran nivel" do alumnado participante nestes encontros, con "criterio propio e libre de prexuízos", á vez que agradeceron o recoñecemento.

"Os escritores sen lectores non somos nada", lembrou Leyshon, que cualificou de "moi profunda" a charla cos alumnos e as inquietudes e pareceres que lles trasladaron. Ademais, considerou, os escritores son "un pouco adolescentes", dado que necesitan "ver o mundo con ollos novos, orixinais". "Os adolescentes non son tan diferentes a nós, son lectores", resumiu, preguntada acerca de que sente ao ser recoñecida por público novo.

Dos alumnos, Sica Romeu recoñeceu que "son moi conscientes do que están a ler cando o están lendo", fronte aos adultos que "pasan por moitos libros pero sen pararse dunha maneira tan profunda", e lembrou que o tres novelas abordan "temas moi delicados, de actualidade, desde un punto de vista moi honesto". "E creo que os lectores souberon verse a si mesmos nas nosas protagonistas", engadiu.

Na mesma liña, Brenda Navarro criticou os estereotipos que afectan os mozos: "Hai un desprezo cara ás novas xeracións argumentando que non len, pero len unha chea, o que pasa é que non len como os adultos queren que lean", apuntou.

INFORME PISA E NOVAS TECNOLOXÍAS

Ademais, preguntadas polos medios de comunicación acerca de índices como o Informe Pisa, que apunta a un descenso na comprensión lectora dos alumnos, cargaron contra "os estándares" que deixan atrás as diferenzas individuais. "Tendemos a ver ás novas xeracións como peores, coma se fosen menos preparados, pero a miña experiencia hoxe aquí é que nunca me fixeron preguntas tan reflexivas", dixo Sica Romeu.

Na mesma liña, Brenda Navarro cuestionou "como se calculan" eses índices, que contan "con criterios escritos por xente que non está en contacto con estudantes, con profesores". "Hai persoas escribindo e valorando desde as súas cadeiras de brazos sobre cousas das que non teñen idea", engadiu. Navarro puxo como exemplo os índices escolares de América Latina, que alcanzan puntuacións baixas porque se miden con criterios europeos: "Hai que cambiar as dinámicas", apuntou, "non podemos pór normas e estándares iguais a situacións diferentes".

Tamén se referiron a a prohibición de usar teléfonos móbiles na aula, algo no que non estiveron de acordo. En concreto, Nell Leyshon dixo que os móbiles son unicamente "unha máquina", cuxo potencial tamén se pode utilizar, e criticou outras ferramentas como a intelixencia artificial.

Brenda Navarro, pola súa banda, considerou que se trata dunha "discusión absurda", tendo en conta que pode ser "unha gran ferramenta" e que "cando se prohibe algo á mocidade, van atopar a maneira de burlar estas prohibicións". "Deberiamos de estar a falar de porqué hai máis orzamento nas concertadas que nas públicas", dixo.

As tres autoras recoñecidas compareceron en compañía do director do centro, Xavier Mouriño, así como dunha alumna, Noah Viñas, que destacou os elementos esenciais polos que os alumnos --de centros de Santiago, Castro de Rei, Xinzo, Santa Comba, Lalín, Madrid, Francia e Alemaña-- decantáronse por estas obras.

En concreto, a portavoz dos alumnos destacou a "innovadora técnica" no desenvolvemento de personaxes de 'Avelaíñas eléctricas', de Sica Romeu, gañadora no apartado de novela en galego; así como o "léxico insólito" e a temática feminista de 'A escola de canto', da británica Nell Leyshon, recoñecida como mellor novela estranxeira. De 'Cinza na boca', da mexicana Brenda Navarro --novela en lingua castelá--, destacaron a narración crúa de "o miserable que pode chegar a ser a vida dun inmigrante no noso país".

No premio Arcebispo Juan de San Clemente cada ano actúa como xurado o alumnado do propio IES Rosalía de Castro e de centros convidados do catro provincias, ademais do exterior.