As declaracións sobre o Alvia retómanse este mércores para encamiñar o final da instrución

O xuíz do caso Alvia, Andrés Lago Louro, retoma este mércores, 12 de setembro, as declaracións en Santiago de Compostela tras a dimisión a pasada semana do até agora director de Seguridade na Circulación de Renfe, Antonio Lanchares, a primeira desde que se produciu o accidente en xullo de 2013. Así, o mércores será a quenda do segundo cargo de Adif investigado na causa polo accidente do tren Alvia en Angrois (xunto a Andrés Cortabitarte), o xerente da área de seguridade na circulación do noroeste, Fernando Rebón Sartal, que foi citado ás 9,00 horas.

Rebón foi imputado a comezos do mes de febreiro. O maxistrado Andrés Lago citouno "para esclarecer algúns dos defectos que, no que se refire á xestión da seguridade e riscos inherentes á liña, xustificaron no seu día a imputación do señor Cortabitarte". Por iso, non ve "descartable" que "boa parte dos reproches que xustificaron a imputación" de Cortabitarte "poidan ser extensivos" a Rebón. Ese mesmo día, pero ás 10,00 horas e en calidade de testemuña, deberá comparecer un dos técnicos da unión temporal de empresas (UTE) de Thales e Dimetronic, a que forneceu a tecnoloxía de seguridade da liña Ourense-Santiago, onde se produciu o sinistro que ocasionou 80 mortos e 144 feridos.

O 13 de setembro, xoves, e xa en calidade de peritos, acudirán aos xulgados composteláns Ángel Luís Sanz Cubero (ás 9,00 horas) e Pilar Calvo Folgado (ás 10,00 horas). Ambos expertos realizaron peritaxes para o avogado do maquinista (imputado na causa), o primeiro centrado en temas de sinalización e a segunda en cuestións de factores humanos.

XORNADA DO VENRES SOBRE ANÁLISE DE RISCOS

Ao día seguinte, 14 de setembro, venres, ás 9,00 horas está citado o enxeñeiro Antonio Puyol e ás 10,00 horas Esther Mateo (directora técnica de Adif desde xullo de 2016), cuxos documentos achegou o propio administrador de infraestruturas ferroviarias máis recentemente para defender a súa actuación na liña de Angrois en todo o relativo ao exame dos riscos.

É por esa avaliación de riscos, pola posibilidade de que houbese deficiencias na súa realización, pola que están investigados dous cargos de Adif (Rebón e Andrés Cortabitarte) e o xa dimitido Antonio Lanchares (que era xefe de Seguridade de Circulación de Renfe), así como tres técnicos da consultora Ineco, encargada da análise independente. Todos eles, fóra de Rebón, compareceron xa ante o titular do Xulgado de Instrución número 3 de Santiago, do mesmo xeito que numerosos técnicos e outros responsables das empresas públicas.

ATRASO POLA FOLGA

Deste xeito, o instrutor do caso retoma as declaracións que tiveron que ser suspendidas pola folga de empregados públicos da xustiza galega. Segundo fontes consultadas a súa intención é, de feito, enfilar o final da investigación nos próximos meses. tras pedir Fiscalía unha prórroga de 18 meses, o prazo neste momento está fixado até decembro de 2018.

Debido a que estaba de vacacións durante o mes de xullo, o xuíz propuxo informalmente ás partes retomar as comparecencias en agosto, pero este mes, habitualmente inhábil en xustiza, foi descartado. Respecto ao fin da instrución, algunhas das partes acudidas queren que se realicen máis dilixencias, como varios avogados que representan ás vítimas do sinistro e tamén a defensa do maquinista Francisco Garzón, un dos imputados pola traxedia.

AXENCIA EUROPEA

Por exemplo, a plataforma de afectados insistirá en solicitar ao maxistrado que chame ao xefe da Axencia Ferroviaria Europea, Christopher Carr, para que ratifique o seu informe en sede xudicial. Está previsto que este responsable compareza na comisión de investigación do Congreso dos Deputados.

Este organismo europeo, encargado de velar pola seguridade no ámbito ferroviario europeo, determinou nun documento recibido polo xuíz (un ano despois de pedilo) que tanto a curva da Grandeira como os cambios que implicaron a modificación do proxecto e a desconexión do 'ERTMS' embarcado facían precisos senllas análises de riscos.

DIMISIÓN DE LANCHARES

A pasada semana o Ministerio de Fomento aceptou a dimisión como director de Seguridade na Circulación de Renfe de Antonio Lanchares, despois de que as vítimas de Angrois reclamasen ao ministro, José Luís Ábalos, a dimisión de cargos imputados no caso. Lanchares xa presentara en outubro de 2017 a súa dimisión tras coñecer que o xuíz que investiga a causa cítao como investigado, aínda que Renfe freou a decisión do director de Seguridade na Circulación da empresa pública.

En sede xudicial Lanchares asegurou que a súa "sensación" era que os maquinistas consideraban que o salto de velocidade que se producía na curva da Grandeira, onde se produciu o accidente do tren Alvia e había que reducir de 200 a 80 quilómetros por hora, era "normal entre comiñas". O xuíz Andrés Lago chamouno a declarar en calidade de investigado tras asegurar o outro alto cargo imputado (Andrés Cortabitarte, o seu homólogo no seu día en Adif) que a responsabilidade de avaliar os riscos era "compartida" entre o administrador de infraestruturas e a operadora ferroviaria.

Antonio Lanchares era director de seguridade na circulación de Renfe no momento da inauguración da liña Ourense-Santiago, e tamén ocupaba leste mesmo posto na operadora ferroviaria cando se autorizou a desconexión do sistema de control da velocidade 'ERTMS'. Lanchares foi quen solicitou a desconexión e foi autorizada o mesmo día por Cortabitarte, unha medida que se prevía temporal pero que ao cabo se mantivo e estaba vixente no momento do accidente, e para a que non consta que se realizase unha avaliación de riscos.

Nos xulgados son sete as persoas investigadas por posible responsabilidade penal: o maquinista (que circulaba cun exceso de velocidade ao ter que atender unha chamada do interventor), dous altos cargos de Adif, Lanchares e tres técnicos da consultora pública Ineco (este seis por unha eventual análise de riscos deficiente).

O encontro da pasada semana de Ábalos coas asociacións de vítimas produciuse dous meses despois de que empezase a funcionar formalmente no Congreso a comisión parlamentaria sobre o accidente, que se iniciou cunha rolda de comparecentes na Cámara Alta co testemuño dalgunhas vítimas do sinistro. Os traballos retomaranse tras o verán con máis comparecentes, entre eles os exministros de Fomento José Blanco (PSOE) e Ana Pastor (PP). Todo iso, mentres as vítimas do Alvia esixen a dimisión de quen foi director de Seguridade na Circulación de Adif, Andrés Cortabitarte, recolocado nun posto de libre designación en 2017 nunha subdirección de nova creación.