A catro columnas

Porque non todos os mortos son iguais nin todas as necrolóxicas teñen o mesmo valor. Algo así debeu pensar Paz Andrade cando desobedeceu as normas ditadas polos franquistas co gallo da morte de Castelao: as novas sobre o pasamento do “separatista” debían darse a unha soa columna en páxinas interiores, sen destacar a personalidade política do falecido agás para dicir que fora errada e que esperaba a misericordia de Deus (sic). Por suposto, só se podía falar da súa faceta como debuxante e caricaturista. (Que pobreza de intelecto censor, pensar que o Castelao debuxante non tiña perigo ningún, total, unhas raias pintadas e catro caricaturas choqueiras…)

Por Mariña Pérez | Ames | 16/05/2012

O señor Paz Andrade asumiu as súas responsabilidades. A ver quen o faría hoxe, se se desen as circunstancias. Publicouno en primeira páxina e a catro columnas. Por suposto, pecharon o suplemento de La Noche despois do seu artigo, iso nin se menciona, pero el xa honrara a memoria do seu amigo. Vivindo sempre coa censura sobre si, sufriu varios desterros. Requeixo da Queixa? Paisaxe pura. Algo frío de máis no inverno. Cando non lle deixaron asinar co seu nome buscou un pseudónimo e asinou artigos valentes que metían o dedo no ollo do censor. Non era nesa altura que o macartismo tamén peneiraba intelectuais de esquerda en América?

Época de censores descarnados que ven delito nas palabras “sempre”, “Galiza” ou “patria”, e sacan as tesoiras para limpar a sucidade do pobo, o excremento intelectual. Vímolo antes: lembro Cinema Paradiso onde se cortan materialmente todas as escenas que levan un bico ou unha carga de insinuación sexual -único futuro para tanto adolescente sen futuro-. Ou no rostro do censor-bombeiro en Farenheit 451. Eses terribles ollos sen fondo. Purga e limpeza étnica. Zweig, Brecht, Cervantes ou Curros. Tanto ten, porque os libros arden moi ben. O e-reader xa non. Engruña ante a labarada e aínda resiste dun xeito cómico. Non é igual que ver arder o papel en altas piras.

Hoxe en día podemos falar dun tipo de censura subliminar que se aplica a longo prazo: a censura programada e lenta da negación da formación, a da uniformización da ignorancia, a da antieducación. O Gran Irmán tamén pode ser precensor e augur: se non aprenden a ler, serán máis manipulables. Pero coidado! Hainos que aprenden a ler sos e moi ben. Case sempre acaban por ser suxeitos moi perigosos. O autodidactismo sempre trouxo de cabeza os totalitarismos. Haberá que confiar nos ollos do futuro, ter fe e calma, agardar se cadra un pouco máis polo señor Godot. Xa saben o conto coma min: “aforcarémonos mañá!”.

Mariña Pérez Rei é unha escritora amiense afincada na cidade de Santiago de Compostela. Licenciada en Filoloxía Hispánica e en Filoloxía Galego-portuguesa, actualmente exerce como profesora de Lingua e Literatura Galega no Ensino Secundario. Entre a súa obra publicada destaca a poesía e a novela curta. Tamén colabora en xornais e revistas con artigos de opinión. No ano 2005 acada o premio de poesía Eusebio Lorenzo Baleirón polo libro Fanerógama e comeza a publicar. No 2006 obtén o Premio Manuel Lueiro Rei de novela por Canícula, editorial Sotelo Blanco. No 2009 publica o libro de poesía en edición limitada e artesanal: Apuntamentos para un cuarto confuso e cambiante, na editorial Bourel. Un ano despois publica o libro de poesía Paquidermo na editorial Bubela co que ingresa na corrente filosófico- poética do sentimental-ISMO, e nese mesmo ano obtén o premio de relato de aventuras Antón Avilés de Taramancos coa narración Costa necrópole. Escenarios para deslembrar, publicada na editorial Toxosoutos. No 2011 participa nas antoloxías de poesía sentimental-istas da editorial Bubela e colabora co grupo musical Loaira.