Crónica dunha terraza en hora punta: mesas ateigadas, furgóns policiais e poucas máscaras

A estrada está a 50 pero todos os coches baixan, polo menos, a 80 quilómetros por hora. Son as seis menos dez da tarde e o xornalista tenta abrir camiño pola Alfonso Molina cun obxectivo: meter o coche nun parking céntrico e baixar ás terrazas. Non está fácil. O sol cae a plomo, a pesar da brétema xeral, e a calor é tal que o aire parece pesar dentro do coche. De nada serve abrir a xanela. A radio profire unha canción pasada de moda, avanzando xa polas cristaleiras, e todo semella ir ben ata que o xornalista se decata de estar no carril erróneo. Tarde de máis para xirar. A ilusión de deixar o coche baixo os Méndez Núñez e comezar o traballo esvaécese cun xiro obrigado á dereita. Haberá que probar na Maestranza, pensa, coa xanela aberta a tope e o aire cada vez máis quente.

O plan B da Maestranza funciona, e o xornalista concédese, por primeira vez na tarde, un chisco de calma. Corre unha brisa lene pola zona de Atocha. Decide baixar camiñando á zona da Marina, destino que axiña cambiará pola Praza de María Pita; corazón da cidade e --agarda-- escenario perfecto para o ritual coruñés que pensa retratar nesta tarde de mércores: o terraceo.

O fenómeno dos bares, elevado a cultura estatal dende as épocas de Manuel Fraga no Ministerio de Información e Turismo, está estes días de especial actualidade e sobrada polémica. Os hostaleiros, malia non ser quizais os máis damnificados pola pandemia, souberon tecer nos últimos meses unha forte rede de protesta contra as administracións públicas, ás que acusan de criminalizalos como núcleo de difusión do virus, cuestión que negan.

Alén da polémica, a presión exercida por bares e restaurantes está a dar froitos, cando menos en Galicia. O pasado día 17 Feijóo anunciou un novo paquete de restricións marcado, sobre todo, pola ampliación do horario da hostalaría ata as 21.00 --ata entón levaban semanas pechando ás 18.00--. Quizais esta política de man aberta profesada pola Xunta tivo algo que ver con que, uns días antes, varios centos de hostaleiros saíran ás rúas de Santiago con carteis nos que se incluía o nome e cara o presidente en ton nada afable. “Alberto, Alberto, quero o bar aberto”, berraron. E Alberto abriu.

A Xunta asegura que as medidas do seu comité clínico seguen criterios estritamente sanitarios. Pero resulta difícil pasar por alto que esta ampliación coincide cun período tradicionalmente lucrativo para os empresarios do sector: a ponte de San Xosé e as vacacións de Semana Santa. Sorprendentemente, a administración Feijóo prohibiu, no mesmo paquete de medidas, as reunións de persoas non conviventes en domicilios; que, porén, si poderán verse en terrazas, parques e demais espazos públicos. 

Quizais por iso ao chegar a María Pita o xornalista non consegue atopar unha soa mesa libre no lado sur da praza. Están, por suposto, esa especie de quioscos acristalados e de ventilación dubidosa que non se sabe se quedan baleiros por decisión do consumidor ou do propietario. Porque esa é outra: a administración autonómica, polo momento, segue permitindo consumir no interior dos establecementos; iso si, ao 30% da capacidade en concellos como o da Coruña, no nivel medio de restricións. O Ministerio de Sanidad propuxo días atrás limitar este consumo interior aos concellos cunha incidencia por baixo dos 150 casos a 15 días. A Coruña ten agora mesmo 319.

O xornalista divisa, dende a distancia, unha mesa libre; e diríxese a ela reprimindo o impulso de dar pasos longos. Conquistada a cadeira, pide unha cervexa e comeza a estudar o panorama que dará xeito a esta crónica. Á súa dereita hai, grosso modo, 200 persoas en 40, 50 mesas; e á esquerda outro tanto. En teoría as terrazas están limitadas ao 50%, pero, prima facie, non se aprecia gran diferenza cos meses do verán --nos que estas restricións non imperaban--. As únicas mesas baleiras son as dos mencionados quioscos.

Con respecto ás máscaras, na terraza do bar levala ou non convértese nunha cuestión persoal. Anarquía. Na mesa, máis próxima, a dous ou tres metros, uns rapaces conversan con sendas proteccións hixiénicas tapándolles nariz e boca. Do outro lado hai tres mesas que suman 12 persoas: só dúas a levan posta correctamente. Hai quen a baixa ata o pescozo porque, claro, en calquera momento pode aparecer a policía. Pero o xornalista remata a cervexa e a policía non aparece.

A relación entre hostaleiros e forzas da orde é difusa e mesmo contraditoria. O día que abriron os bares en Santiago os axentas da cidade tiveron serio traballo á hora de reprender a usuarios e hostaleiros. Estes acabaron acusando á Xunta de sometelos a un “estado policial” por mor das restricións. Porén, o pasado martes, representantes da hostalaría reuníronse coa administración autonómica para pedirlles máis control. Xa na ponte de San Xosé houbera un incremento notable de presenza policial -- que, falando do tema, aparece na Praza de María Pita con ese ritmo lento e vixiante que caracteriza os furgóns da policía nacional. A medida é máis ben disuasoria, porque soben camiño de Santo Agostiño sen se baixar do vehículo. O xornalista alza a mirada e, de súpeto, a xente das tres mesas ao seu redor levan máscara. Segundos despois volven desaparecer.

A tarde avanza lenta e tranquila. Mañá, por sorte, é festivo, e a canle de Suez está á fin libre --outro motivo para celebrar--, co cal é previsible que os coruñeses demoren ata o último minuto de legalidade nesa trincheira de vida pre-covid que son as terrazas. O último rastro do mundo de onte, das saídas do verán, as gafas de sol e as festas da cidade e a aldea. Dende o centro da praza, un rapaz desprega o índice e avisa os do seu grupo: “una mesa, una mesa, una mesa!”, berra. Pero o aviso chega tarde e a mesa está ocupada. O xornalista, xeneroso, paga a conta para ceder oco, e decide deixar quedar a volta porque o camareiro --hai que dicilo-- foi moi amable.