Moito máis que violencia

Tal afirmación, que lles boto así de súpeto para comezar estas liñas, non responde a unha pescuda rigorosa e científica, nin moito menos. É só unha conclusión persoal, despois de ter observado, en clave galega, como vai fluíndo tal cuestión nos últimos meses. Pero, miren, a mesma está en liña co que din os médicos de familia en canto a unha maior frecuencia, desde o inicio da pandemia, de determinada patoloxía mental e, máis concretamente, dunha síndrome ansioso-depresiva que afecta a moitas persoas, e que pode estar detrás dalgúns comportamentos. Xa me dirán se é o que perciben vostedes, ou non.

 

O caso é que eu si que observo, lendo os xornais, mirando ao meu redor e tratando de aprender do que vexo, tal agresividade e unha certa repunta de todo tipo de violencia. Recentemente teñen saído á luz diferentes acontecementos que así parecen confirmalo. Agresións brutais, pelexas multitudinarias, escenas absolutamente rexeitables e fóra de calquera lóxica máis ou menos serea. Xa sei, si, que as institucións encargadas da orde pública seguen a insistir en que Galicia é moito máis tranquila que outras partes do país, e seguro que terán razón, pero iso non quita que, manténdose a nosa comunidade nun perfil máis baixo con respecto a outros territorios, estean pasando aquí cousas realmente preocupantes.

 

Ben, pois este texto está escrito, mirando ao mar, a partir dun dos feitos verdadeiramente truculentos e execrables que teñen acontecido no noso entorno, e máis concretamente na cidade de A Coruña, nestes últimos tempos. Trátase do asasinato a golpes dun rapaz na noite, despois de que xente pasada de rosca e con gañas de pelexa fose presuntamente a por el. Algo raro na nosa contorna e, por suposto, gravísimo. Pero gravísimo de verdade, oian, porque unha cousa é que, froito dunha discusión deas un empurrón a alguén, con tan mala sorte que caia mal e morra, e outra unha verdadeira execución en dous actos, sendo auxiliada a vítima polo medio, e atacada outra vez por varias persoas chegadas expresamente para iso. Terrible. Terrorífico. Non lles parece?

 

O meu interese neste artigo de hoxe non vai tanto pola análise do acontecido ou non, que ata escasos días estivo baixo segredo de sumario e do que terán lido xa moito, como por un aspecto particular de tal triste episodio. Referireime, moito máis alá dos feitos que van coñecéndose, a unha dimensión máis pública do acontecido, que ten que ver co odio, cos delitos catalogados dentro dese eido e coa responsabilidade de todos e todas, como sociedade, na depuración non só de tales prácticas, senón das ideas, crenzas e actitudes, moi soterradas, que están detrás. E isto co empeño de que estas cousas, gravísimas, non volvan ocorrer. Pero para o seu involuntario protagonista, lamentablemente, será tarde xa. 

 

Miren, é delito de odio –no meu parecer- toda a violencia exercida sobre un terceiro por mor da invocación dunha característica persoal do mesmo, sexa esta real ou non. Algunhas son evidentes: se eu lle pego a un cidadán de raza negra mentres lle digo “negro”, é claro que el o é, e que eu fixen o que fixen motivado por iso ou utilizando como insulto concomitante á violencia tal característica inherente á persoa. Non hai outra posibilidade. Pero se lle chamo “maricón” a alguén mentres lle atizo, non é isto algo que se poida certificar dunha maneira absoluta, fóra da miña intención ao ligar insulto e malleira. Entender a homosexualidade, real ou non, como unha característica indeleble da persoa resulta un tanto fóra de lugar, nun contexto no que –con miras bastante máis amplas que no pasado- as persoas son quen de facer en cada momento o que queiran con quen queiran, coa única limitación do respecto entre as partes. Por iso penso que se engana quen, para poder fundamentar o delito de odio nesta agresión, di que é necesario un coñecemento previo por parte dos agresores da orientación sexual –a que sexa- da vítima, e incluso o coñecemento da propia vítima. Por que? O que é clave é a motivación dos agresores e a súa percepción, independentemente de que a quen lle arruinaron a vida gustase de compartir os seus momentos íntimos con quen lle petase, como é o seu inalienable dereito.

 

Con todo, para min non hai outra posibilidade que a comisión, neste lutuoso suceso, dun delito de odio. Odio que transcende con moito o feito concreto da aniquilación dun ser humano –co grave que xa é isto- e que está perfectamente tipificado no noso ordenamento xurídico. Un delito –sempre presunto para os investigados ata que haxa sentenza firme- que vai máis aló entón dos feitos concretos, e ao que hai que chamar polo seu nome –delito de odio-, independentemente do que se diga incluso nos ámbitos máis próximos á vítima. Porque unha cousa é tratar de agarimar á familia, mitigar no posible a súa fonda dor e darlle todo o amor e a comprensión que precise e outra, ben distinta, é xulgar as cousas de forma diferente á que procede. E nos delitos de odio –e ultimar a golpes a unha persoa ao grito de “maricón” o é, desde o meu punto de vista, sen dúbida algunha- toda a sociedade ten que responder de forma contundente.  Se a alguén o matan así, hai que evidencialo e nunca ocultalo, como forma de poder non xa reparalo –imposible- pero si de facer xustiza e sentar as bases para unha sociedade mellor. Porque, entre outras cousas, tal ocultación parcial dos feitos non deixa de ser unha forma de matar dúas veces á vítima. A primeira, polas feridas. E, a segunda, pola mentira e a falta de empatía coa mesma e a súa realidade persoal.

jl_quintela_j@telefonica.net