Ana Boullón ingresa na RAG cunha homenaxe á onomástica galega e críticas ás trabas burocráticas

A profesora de Filoloxía Galega na Universidade de Santiago (USC) Ana Boullón reivindicou a onomástica galega durante o seu discurso de ingreso na Real Academia Galega (RAG) durante un acto celebrado na súa vila natal, A Pobra do Caramiñal (A Coruña), onde criticou as trabas burocráticas que existen para as persoas que queren cambiar o seu apelido para "restauralo" á lingua orixinaria.

"Non son orive da linguaxe, pero creo que cada un de nós somos capaces de crear a nosa biografía xegráfica, individual, familiar e colectiva, con nomes e apelidos, hipocorísticos, motes, formas de tratamento, topónimos, nomes comerciais, xentilicios, festivos, zoónimos. É posible así representar o pasado compartido, as persoas, as paisaxes vividas", sinalou Boullón, que asume a cadeira que deixou libre na Academia Xosé Luís Franco Grande, falecido o pasado ano en Vigo.

Nada na Pobra en 1962, a experta en onomástica articulou o seu discurso de ingreso no Teatro Cinema Elma da súa localidade natal ao redor dos nomes propios de Galicia que, ademais da súa vertente propiamente lingüística, abarcan unha dimensión social que serven para trazar "biografías propias e colectivas".

"A despersonalización burocrática, a indefensión ante o poder e a identidade son asuntos que afectan directamente a onomástica", incidiu a profesora, que tomou o título dunha novela de José Saramago para bautizar o seu discurso de ingreso, 'Todos os nomes'.

Nela, o Nobel portugués omite todos os nomes con excepción do seu protagonista, un traballador do rexistro civil chamado José. "En certa maneira, reflicte a situación de ocultación de nomes que afectou o noso país", sinalou Boullón, estudiosa do proceso de castelanización dos nomes e topónimos galegos ao longo dos séculos, algo que, segundo resaltou, aínda se produce a pesar de estar protexidos por lei, como ocorre coa "cartografía en Internet".

A nova académica da RAG dedicou parte da súa intervención a criticar as trabas burocráticas que existen para as persoas que queren cambiar o seu apelido para restauralo á súa forma galega, xa que, en ocasións nos que existe un "equivalente" en español, a Dirección Xeral de Seguridade Xurídica e Fe Pública desestima a petición ao entender que a forma castelá "pertence ao acervo nacional e, por tanto, non é susceptible de adecuación ortográfica a outras linguas do Estado".

"Parece que esa dirección xeral comprende o significado da pluralidade lingüística do Estado dunha forma excluínte para as linguas distintas do español. Nesas ocasións, os usuarios tiveron que recorrer a un procedemento de cambio de apelido, máis longo e tamén máis lesivo desde o punto de vista simbólico, pois non se trata de cambiar un apelido por outro, senón de restituír a forma correcta en galego", resaltou Boullón.