A Xunta aproba unha liña de alta tensión que afecta a 10 municipios a pesar de recibir numerosas alegacións

A Xunta de Galicia deu luz verde a unha liña de alta tensión de 40 quilómetros que atravesa unha decena de municipios das provincias da Coruña e Pontevedra, con inicio no parque eólico de Lousame e final na subestación eléctrica de Tivo, en Caldas de Reis.

Este proxecto recibiu numerosas alegacións de veciños de Rois, diferentes concellos, o Consello da Cultura Galega e entidades como a Asociación Profesional de Conservadores-Restauradores de Bens Culturais de España (ACRE), que alertan de afectación ao Castro Lupario --atópase entre os municipios de Rois e Brión--, a ruta portuguesa do Camiño de Santiago, así como outros bens culturais, tales como o Pazo do Faramello.

O Consello da Xunta adoptou, o pasado 4 de agosto, este acordo polo que se outorga a autorización de construción, o que pon fin á vía administrativa --contra o cal se pode interpor recurso de reposición no prazo dun mes--. Con todo, o Goberno galego non informou ese día desta decisión no resumo de temas achegados á prensa.

Ademais, diversas comunidades de montes veciñais presentaron a súa desconformidade co proxecto e expuxeron o impacto sobre os seus terreos, cuestión que levou á Xunta a recorrer a unha aprobación en Consello como órgano competente para declarar a "prevalencia" da utilidade pública da liña de alta tensión sobre os montes veciñais á hora das expropiacións.

Esta semana, o Diario Oficial de Galicia publicou a resolución dun proxecto que promove Rede Eléctrica de España (REE) e suporá a instalación de 89 torres metálicas. Ten un custo duns 12,7 millóns de euros, cun prazo de execución de 18 meses. En concreto, discorre polos municipios de: Lousame, Rois, Brión, Teo e Padrón (A Coruña), así como Pontecesures, A Estrada, Valga, Cuntis e Caldas de Reis (Pontevedra).

AFECTACIÓN "CRÍTICA" Ao CASTRO LUPARIO E Ao CAMIÑO

E é que un informe do Consello da Cultura Galega sobre o impacto do proxecto desta liña de alta tensión que atravesa o lugar de Angueira de Castro, na parroquia de Santa Mariña de Ribasar, no municipio Rois (A Coruña), conclúe que afecta de forma "crítica" a patrimonio como o Castro Lupario e ao Camiño de Santiago. Por iso, considera que ese trazado debe "rexeitarse" e proporse outras alternativas.

A petición da Comunidade de Veciños de Angueira de Castro, este organismo emitiu este estudo que sinala que a avaliación desta liña, ao seu paso pola parroquia de Santa Mariña de Ribasar, "presenta grandes carencias ao non ter en conta na súa integridade os valores culturais dese territorio nin o seu salvaguarda", con "preocupación" por que leve a cabo.

Remarca as cualidades culturais "relevantes" do espazo con bens patrimoniais como o Castro Lupario, a aldea de Angueira de Castro e o Pazo do Faramello, á vez que "constitúe "unha paisaxe cultural construído ao longo dos tempos que conserva moitos dos elementos desa construción histórica".

Así mesmo, subliña que discorre o Camiño de Santiago. Trátase do Camiño Portugués, entre Iria e Compostela, que forma parte do seu "territorio histórico" e "é necesario protexer". De tal forma, o trazado proxectado "afecta directamente os bens protexidos, á súa apreciación e á percepción dos seus valores culturais, deturpando a súa contorna e alterando o seu contexto histórico".

"As liñas eléctricas de alta tensión son un dos ámbitos de especial atención paisaxística definidos no Catálogo dás Paisaxe de Galicia e son recoñecidas como causantes de importantes impactos na paisaxe afastada que se percibe desde os Camiños de Santiago e de importantes interferencias visuais dentro do seu ámbito máis próximo", explica.

O Castro Lupario atópase entre os municipios de Rois e Brión, con alegacións presentadas por ambos os municipios respecto da afectación. Respecto diso, a arquitecta municipal de Brión expuxo nun informe "o grave prexuízo" que causará o proxecto para o desenvolvemento cultural.

Precisamente, o pasado mes de agosto voluntarios participaron en tarefas de conservación do castro para deixar ao descuberto as murallas defensivas e facilitar as tarefas a futuras escavacións. Nestas conclusións incide a Asociación Profesional de Conservadores-Restauradores de Bens Culturais de España, que tamén apunta á gran relevancia de patrimonio natural como a Carballeira de Francos.

En cambio, a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural desetimó estas pretensións. Sostén que "non está fundamentada a existencia de valores culturais singulares e sobresalientes que xustifiquen a existencia dunha paisaxe cultural singular mereciente de protección na devandita categoría". "En canto aos elementos individuais integrantes do patrimonio cultural, moitos deles xa protexidos de forma específica, non se aprecian valores ou feitos que poidan modificar a avaliación ambiental realizada nin xustificar de forma suficiente a modificación da declaración de impacto ambiental aprobada, xa que ningún deles vaise a ver afectado directamente e as medidas de salvagarda adoptadas para os inicialmente coñecidos estendidas aos novos propostos poden considerarse suficientes", agrega. Igualmente, a Dirección Xeral de Patrimonio Natural emitiu informe de carácter favorable a esta liña de alta tensión.

PREVALENCIA SOBRE As COMUNIDADES DE MONTES

A lista de comunidades de montes veciñais que presentan as súas queixas ao proxecto é ampla. Exemplo é a de Lapido, que alega que en Padrón se prexudica a unha zona na que se fixeron obras para facer un miradoiro a un espazo Rede Natura (LIC Ulla-Deza), unido ao impacto nunha zona de caducifolias.

Outro caso é o da comunidade de Chamadoiro-Cabaleiros e Monte Chieira, a cal chama a atención acerca de que os terreos afectados na parroquia de Troáns atópanse en concentración parcelaria, pero "está a terse en conta como afectados pola liña eléctrica aos actuais propietarios das parcelas e non dos das futuras parcelas de substitución, causando o correspondente prexuízo aos interesados". Con todo, a efectos de poder iniciar as expropiacións, na resolución declárase a "prevalencia" da liña de alta tensión sobre a utilidade pública dos montes veciñais afectados.

Outras alegacións van desde as presentadas por Norvento --que indica que o trazado da liña proxéctase a unha distancia de aeroxeradores do seu parque eólico inferior á esixida reglamentariamente--, pasando polo Centro Hípico A Luaira, en Cuntis, que a ve "moi prexudicial" para os seus terreos.

AUGAS MINEROMEDICINALES EN CALDAS

Un dos puntos aos que se fai mención na resolución é que os traballos de execución para as zapatas dos apoios "non deben ter ningunha incidencia negativa" sobre o acuífero mineiro-termal de Caldas de Reis, "sempre que se desenvolvan conforme recolle o proxecto". Apúntase que están a uns 1.900 metros respecto dos mananciais mineromedicinales e termais dos balnearios Davila e Acuña.

Iso si, fíxase que, "de producirse algunha incidencia", como verteduras ou captacións de augas, "que poidan supor un risco real para o acuífero de augas mineromedicinales e termais de Caldas", deberanse paralizar os traballos. A empresa promotora, REE, deberá asegurar o mantemento e vixilancia das instalacións durante a construción e despois da súa posta en servizo para garantir a seguridade.

Castro Lupario. CONCELLO DE ROIS | Fonte: Europa Press