Os transportistas reclamarán por vía administrativa a nulidade das concesións da AP-9

A Asociación Empresarial de Mercadorías por Estrada de Galicia (Apetamcor) presentará unha reclamación de nulidade pola vía administrativa dos dous reais decretos que prorrogaron a concesión da AP-9 a Audasa, un aprobado polo Goberno de Felipe González en 1994 e outro polo de José María Aznar no 2000. Este sería o paso previo a recorrer ante o Tribunal Supremo (TS), tal e como xa anunciou, pola súa banda, a Federación Galega de Transportes de Mercadorías (Fegatramer). Con todo, Apetamcor considera que optar primeiro pola vía administrativa "podería ser máis garantista".

Así o explicaron nunha rolda de prensa ofrecida este martes en Santiago a secretaria xeral de Apetamcor, Myriam Otero; o seu xerente, Natalia Blanco; e o avogado Xoan Antón Pérez Lema, que leva este proceso á asociación de transportistas. O recurso deste colectivo, que conta cuns 1.500 socios e máis de 8.000 camións, busca lograr que sexa o Goberno central o que, por iniciativa propia, declare a nulidade de ambos os decretos á vista da xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) e do ultimato que Bruxelas fixo a España respecto diso da prórroga ata 2048, é dicir, a que aprobou Aznar.

Pérez Lema argumenta, na liña da xurisprudencia europea, que as dúas prórrogas da concesión a Audasa a cambio dunha serie de actuacións na infraestrutura supuxeron "modificar substancialmente o réxime concesional" e o proceso abriuse "sen concorrencia competitiva", sen que outras empresas optasen á licitación desta concesión.

O xurista explicou que, a pesar de que esta prohibición legal foi incluída en directivas recentes, posteriores aos dous reais decretos de prórroga --1994 e 2000--, o TJUE di que este precepto está nos tratados constituíntes xa non da Unión Europea como se coñece hoxe en día, senón da Comunidade Europea do Carbón e do Aceiro (CECA) e da Comunidade Económica Europea (CEE), á que España se ahdirió en 1986.

Pérez Lema engadiu que, en caso de ampliacións da concesión por estes casos, "pódese presumir que vai haber máis licitadores" á parte de Audasa. Neste contexto, se non se fai un procedemento aberto, "o TJUE considera que son nulas" estas prórrogas, tal e como xa resolveu nun asunto similar en Italia, neste caso nun servizo municipal de recollida de residuos.

"OBRIGACIÓN" DE "LIMPAR" ACTOS NULOS

En base a todos estes argumentos, o avogado afirmou que a Administración Xeral do Estado ten a "obrigación" de "limpar os actos administrativos" que son nulos. Para iso, deberá seguir un procedemento que pasaría polo Consello de Estado. Isto levaría, á súa vez, unha "rescisión da concesión" que iría aparellada dunha indemnización a Audasa, pero que neste caso non incluiría o lucro cesante, segundo Pérez Lema.

Esta é a principal diferenza cun proceso de 'rescate' da AP-9 para o público, no que si habería que abonar o lucro cesante á empresa. A Xunta estima, en base a informes propios, que isto elevaría o custo por encima dos 2.300 millóns, aínda que o ministro de Transportes, Óscar Ponte, chegou a falar de máis de 4.000 millóns.

APETAMCOR NON FALA DE RESCATE

Pero falar de rescate, segundo Apetamcor, significa dar validez a ambas as prórrogas, polo que sostén que se debe reclamar a nulidade e que se debe facer, primeiro, pola vía administrativa. Se se inadmite ou se desestima, para o que hai un prazo de ata seis meses, a asociación de transportistas iría "a por todas" no Supremo. "É un paso firme ben fundamentado. (...) Non é ningún xesto de face á galería. É unha acción legal, unha estratexia baseada no dereito interno e na xurisprudencia do TJUE", asegurou a xerente de Apetamcor.

Neste contexto, recomenda a todos os profesionais do sector que garden os comprobantes das peaxes da AP-9 porque "poderían ser determiantes" tanto para este proceso como para unha eventual reclamación futura das contías "por responsabilidade patrimonial", ben desde agosto de 2013 --se se anulan ambas as prórrogas-- ou ben desde agosto de 2023 --se se anula só a de Aznar--. Apetamcor estima que cada camión gasta 50 euros ao día en peaxes pola autoestrada. De feito, Pérez Lema considera que tamén os usuarios particulares poderían solicitar a devolución destes cobros.

CRÍTICAS DO BNG

O BNG acusa o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, de "tentar inflar con case 1.500 millóns de euros" máis o que habería que pagar a Audasa polo rescate da AP-9. E é que o Goberno galego estima que isto custaría 2.356 millóns de euros, mentres que un estudo encargado polo Bloque á Universidade dá Coruña en 2024 rebaixaba esta cifra a 904 millóns.

Nun comunicado, a viceportavoz parlamentaria do BNG, Olalla Rodil, pide a Rueda que explique aos galegos "por que quere pagarlle a Audasa preto de 1.500 millóns de euros máis e por que, de novo, no canto de defender os intereses de Galicia, defende os intereses da concesionaria".

Ademais, a nacionalista insiste en que, despois de que a Comisión Europea cualificase de ilegal a prórroga da concesión ata 2048 aprobada polo Goberno de José María Aznar, a Autoestrada do Atlántico debe ser transferida "de inmediato" a Galicia para facela "galega e libre de peaxes".