Santiago e Kumano Kodo, a irmandade entre dous camiños milenarios

A miles de quilómetros de distancia, en dous extremos opostos do planeta, dous camiños de peregrinación manteñen viva unha tradición espiritual que transcende fronteiras e culturas. O Camiño de Santiago en Galicia e o Kumano Kodo na prefectura xaponesa de Wakayama son máis ca simples rutas: son pontes de encontro entre persoas, símbolos de espiritualidade compartida e testemuñas dunha irmandade que dura xa máis de dúas décadas.

O NACEMENTO DUNHA AMIZADE

En 1998 asinouse o primeiro acordo de irmandamento entre Santiago de Compostela e Tanabe, cidade de entrada ao Kumano Kodo. A partir de aí, o vínculo entre Galicia e Xapón foise estreitando ata que, no ano 2004, a UNESCO recoñeceu a ruta xaponesa como Patrimonio da Humanidade, igual que fixera en 1993 co Camiño Francés. A unión consolidouse en 2015 coa creación do programa Peregrino Dual, un certificado que distingue aquelas persoas que completan as dúas rutas, algo que acadaron xa preto de 3.500 camiñantes en todo o mundo.

O simbolismo desta irmandade é profundo: mentres o sol sae cada día sobre as montañas da península de Kii, en Galicia se pon sobre o Atlántico, pechando o círculo dun camiño compartido pola humanidade.

ESPIRITUALIDADE COMPARTIDA

A diferenza de relixións non supuxo barreira. O cristianismo inspira o Camiño de Santiago e o sintoísmo xaponés fundamenta o Kumano Kodo, mais ambos converxen na procura de espiritualidade, paz e superación persoal. Tanto a vieira xacobea como o yatagarasu (o corvo de tres patas que guía aos peregrinos nipóns) son símbolos que acompañan os camiñantes e recordan a dimensión sagrada do traxecto.

As coincidencias multiplícanse: rituais de purificación, vestimentas tradicionais, natureza envolvente e un patrimonio histórico que converte cada paso nunha viaxe pola memoria colectiva. Non son só camiños físicos, senón sendas de encontro coa propia identidade.

O "PEREGRINO DUAL"

Converterse en peregrino dual require cumprir dúas condicións: obter a Compostela (tras percorrer polo menos 100 km a pé no Camiño de Santiago) e completar un dos itinerarios oficiais do Kumano Kodo, que van desde os 7 km entre Hosshinmon-oji e Hongu Taisha ata os 70 km que conectan Koyasan co corazón espiritual da península de Kii.

Unha vez cumpridos os requisitos, o camiñante pode rexistrarse en centros oficiais de Wakayama, onde recibe un certificado manuscrito en papel washi, un pin exclusivo que combina a cuncha xacobea co yatagarasu, e mesmo a posibilidade de participar nunha cerimonia no santuario de Hongu Taisha tocando o taiko, o gran tambor xaponés que simboliza o final dun camiño espiritual.

O KUMANO KODO: A RUTA DOS DEUSES

Se o Camiño de Santiago foi percorrido por reis e cabaleiros medievais europeos, o Kumano Kodo tivo a súa época de esplendor no período Heian (séculos IX-XII), cando os emperadores nipóns emprendían peregrinaxes acompañados de séquitos, rituais e cerimonias de purificación nos ríos. Ao longo das súas sendas aínda se conservan capelas (oji), bosques centenarios de cedros e santuarios milenarios como Hongu, Nachi ou Hayatama, que seguen a atraer viaxeiros do mundo enteiro.

A ruta ofrece tamén unha inmersión na natureza máis exuberante: montañas abruptas, fervenzas de 133 metros, animais salvaxes que acompañan o camiñante e aldeas que manteñen intacta a hospitalidade xaponesa. O camiño convértese nun exercicio de humildade e contemplación, onde cada paso é unha meditación.

UN SÍMBOLO DE ENCONTRO

A irmandade entre o Camiño de Santiago e o Kumano Kodo non é só un acordo institucional, senón unha metáfora viva da conexión entre culturas. Ambos son Patrimonio da Humanidade, ambos son camiños de paz, solidariedade e tolerancia. Como recordaba recentemente a Unesco, representan un legado común que une á humanidade a través da memoria, da fe e da esperanza.

No fondo, tanto en Galicia como en Wakayama, o que move aos peregrinos é a mesma forza: a busca dun sentido, a necesidade de camiñar para atoparse a un mesmo e a certeza de que, a pesar das distancias, hai camiños que sempre levan ao mesmo destino.