Andar # Estar # Vivir... “a pan sabido”, “á chupa”, “á lapa” ou “á cazola prestada”, algunhas das equivalencias do cast. “a la sopa boba”

Para expresar que alguén vive sen traballar (ou, cando menos, sen traballar ou render un mínimo esixible) e á conta ou a expensas doutro(s), en castelán é moi recorrente dicir que ese alguén anda, está ou vive a la sopa boba.  

Vexamos algúns xeitos de dicir o mesmo en galego:

Andar # Estar # Vivir... a la sopa boba

{= Vivir folgando ou non traballando –ou, cando menos, non traballando ou non rendendo un mínimo esixible– e á conta doutra persoa ou persoas.}

Comer [Andar # Estar # Vivir...] a pan sabido

Andar # Estar # Vivir... á chupa

Andar # Estar # Vivir... á lapa

Andar # Estar # Vivir... á moina

Andar # Estar # Vivir... á cazola prestada

Andar # Estar # Vivir... ós caldos feitos

Ex.: Al cumplir los dieciocho años los padres le dijeron que o bien a estudiar o a bien buscarse la vida de algún modo honrado, pero que nada de vivir a la sopa boba con ellos.

Ó facer os dezaoito anos os pais dixéronlle que ou ben a estudar ou ben a buscar por vida dalgún xeito honrado, pero que nada de comer a pan sabido ‡ de vivir á chupa ‡ de vivir á lapa ‡ de vivir á moina ‡ de vivir á cazola prestada ‡ de vivir ós caldos feitos con eles.

Ex.: Al ver que era su último año de contrato y que nadie le iba a fichar para seguir viviendo a la sopa boba, se puso las pilas y empezó a darlo todo en los entrenamientos para poder jugar.

Ó ver que era o seu último ano de contrato e que ninguén o ía fichar para seguir vivindo a pan sabido ‡ á chupa ‡ á lapa ‡ á moina ‡ á cazola prestada ‡ ós caldos feitos, púxose a andar e empezou a o dar todo nos adestramentos para poder xogar.

● Tamén:

Vivir de motolito && Campar de golondro

Andar # Estar # Vivir... de manga && Comer # Vivir da ola grande && Andar # Estar # Vivir... de belinxín

Ex.: Ó facer os dezaoito anos os pais dixéronlle que ou ben a estudar ou ben a buscar por vida dalgún xeito honrado, pero que nada de vivir de manga ‡ de comer da ola grande ‡ de andar de belixín con eles.

Ex.: Ó ver que era o seu último ano de contrato e que ninguén o ía fichar para seguir vivindo de manga ‡ da ola grande ‡ de belinxín, púxose a andar e empezou a o dar todo nos adestramentos para poder xogar.

● E mesmo tamén:

(Andar a # Estar a # Vivir a...) Rañar a piolla && (Andar a # Estar a # Vivir a...) Folgar e criar touciño á conta doutros && (Andar a # Estar a # Vivir a...) Roncar a gusto á conta da boa barba && (Andar a # Estar a # Vivir a...) Roncar moito da boa barba

Ex.: Ó facer os dezaoito anos os pais dixéronlle que ou ben a estudar ou ben a buscar por vida dalgún xeito honrado, pero que nada de rañar a piolla con eles [de andar rañando a piolla con eles] ‡ de folgar e a criar touciño á conta doutros [de estar a folgar e a criar touciño á conta doutros] ‡ de roncar a gusto á conta da boa barba con eles.

Ex.: Ó ver que era o seu último ano de contrato e que ninguén o ía fichar para seguir rañando a piolla ‡ folgando e criando touciño á conta doutros ‡ roncando a gusto á conta da boa barba, púxose a andar e empezou a o dar todo nos adestramentos para poder xogar.

NOTAS:

1. A voz belinxín está tirada do traballo “Rabusco”, de Xulio Cuns Lousa, no que se di que se aplica a “quen non traballa e vive á conta doutros”.

2. As paremias galegas están tiradas das seguintes fontes, ou inspiradas nelas:

- Recolleita propia da oralidade galega.

- Recolleita propia documental (artigos de prensa, artigos ou comentarios na Rede, obras escritas, folletos publicitarios, etc.).

- Cuns Lousa, Xulio: “Rabusco”. En Anuario Brigantino, 12, 1989, páxs. 259-287.

- Ferro Ruibal, Xesús & Groba Bouza, Fernando: “Dichos y refranes y dialecto vianés de Laureano Prieto (1951)”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 11, 2009, páxs. 259-282. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.

- Noriega Varela, Antonio: Como falan os brañegos. Ed. Nós, 1928, A Coruña.

- Rodríguez González, Eladio: Diccionario enciclopédico gallego castellano, vols. I (1958), II (1960) e III (1961). Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).

- Sobreira Salgado, Juan: Material lexicográfico elaborado entre 1787 e 1805. Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).

- Soto Arias, María Rosario: “Novas catas no campo nocional dos peixes e outros animais mariños”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 19, 2017, páxs. 97-123. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.

- Valladares Núñez, Marcial: Diccionario Gallego-castellano publicado en 1884 por D. M. Valladares Núñez. Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).

- Ventín Durán, José Augusto: “Fraseoloxía de Moscoso e outros materiais de tradición oral”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, anexo 1, 2007.

- Zamora Mosquera, Federico: Refráns e ditos populares galegos. Ed. Galaxia, 1972, Vigo.