A lista de espera para reprodución asistida no Hospital de Santiago, "un negocio para as clínicas privadas"

As listas de espera na unidade de tratamento de reprodución asistida do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS) supoñen "un dano irreparable para os usuarios e un negocio para as clínicas privadas". Esta é a denuncia que fai a Asociación de Pacientes e Usuarios, logo de coñecer o caso dunha parella cuxo caso leva en demora desde o ano 2013.

Este é o seu testemuño en primeira persoa:

“Somos C.A.A e M.P.M e vivimos en Pontevedra. A principios do 2013, tras 18 meses intentando ser pais, un xinecólogo da Seguridade Social derívanos á consulta por esterilidade primeiro no Hospital Provincial de Pontevedra, onde logo de varias probas somos remitidos o 22 de maio do 2013 para tratamento na Unidade de Reprodución Asistida no Centro de Referencia para Fecundación In Vitro e Inxección Intraplástica de Espermatozoides (F.I.V. –I.C.S.I.). Pasados varios meses, comunícannos que seremos atendidos no CHUS. Fannos unha seria de probas cuxo resultado é o seguinte: El (32 anos) todo dentro da normalidade, eu (35 anos) con insuficiencia ovárica. Dinnos que hai lista de espera de máis dun ano, polo que o meu problema se agravaría e que teriamos que comezar a valorar a ovodoazón como unha opción. A finais do 2014 acudimos a unha nova consulta e indícanme que teño que baixar de peso para comezar o tratamento. Aquí comeza a miña loita, unha loita de anos. Despois dun grande esforzo, que me levou a tratamento por ansiedade, conseguín baixar de peso. A finais do 2016, xa case co peso que me pedían grazas a un especialista privado, fago unha nova revisión xinecolóxica e detéctanme problemas que requiren unha intervención cirúrxica antes de iniciar o tratamento FIV. Opéranme en Pontevedra en marzo do 2017 e, por teléfono, a Unidade de FIV do CHUS infórmame de que teño que esperar 6 meses e baixar máis peso. Finalmente consigo o peso mínimo e danme cita para o 8 de xaneiro de 2018. A doutora que me atende dime: «Non che realizaremos ningún tratamento porque a túa analítica agora será infinitamente peor que hai 3 anos, polo que o teu tratamento sería a través de doazón de óvulos, e a lista de espera no SERGAS realmente non funciona, non se move porque non hai doadores, xa que se lles paga tarde, mal e arrastro». E engade que «no SERGAS a ovodoazón só se contempla para mulleres menores de 30 anos, e en menopausa». Recoméndame que vaia á privada, e fálame de prezos que corresponde a menos da metade do que custa nun centro privado. Posteriormente, despois dunha analítica, danme de alta na unidade por teléfono e néganse a facerme un informe por escrito. Sentímonos enganados e manipulados por esta Unidade, pola falta de información. Estamos esgotados e afundidos. Decidiron a nosa vida por nós e fixéronnos perder uns anos que non recuperaremos. Puxemos unha reclamación dirixida ao responsable da Unidade o pasado día 11 de xaneiro de 2018, da que aínda non temos resposta.” 

O caso desta parella —C.A.A. e M.P.M.— "pon de manifesto que o acceso dos usuarios da sanidade pública a través da carteira de servizos resulta cada vez máis teórico para determinadas prestacións nas que se produce unha verdadeira quebra do principio de equidade".

De acordo coa información a que tivo acceso a Asociación de Pacientes, desde o ano 2013 o CHUS conta cunha unidade de reprodución asistida que a día de hoxe sofre listas de espera para tratamento de fecundación in vitro con gametos propios de 16 meses e de máis de tres para a primeira cita.

Estas demoras, din, fan que moitas parellas se vexan abocadas a ter que acudir a ovodoazóns, ao atoparse xeralmente en idades de entre 35 e 40 anos, pendentes de tratamento.

"A grave carencia do banco público de óvulos do CHUS constitúe unha barreira para o acceso en termos de igualdade aos tratamentos de reprodución asistida, creando un trato discriminatorio por razón de renda para aquelas parellas que non poden acudir a unha clínica privada, cuxo tratamento acada un prezo superior aos 8.000 euros", denuncia a Asociación.

Para este colectivo, resulta "sorprendente" que esta unidade do CHUS, como fixo público recentemente a través de medios de comunicación, pretenda acudir a bancos privados que obteñen beneficios coas técnicas de reprodución asistida, no canto de aplicar políticas públicas destinadas a impulsar a doazón solidaria.

A todo isto súmase o que consideran un "incorrecto tratamento da información subministrada aos usuarios do servizo", o cal "limita a súa autonomía persoal e restrinxe a súa capacidade na toma de decisións".

Resulta "inadmisible" para a Asociación de Pacientes e Usuarios que se faga telefonicamente o trámite de alta no servizo ou que se produza a negativa a emitir informes de alta por escrito, malia ser unha esixencia prevista legalmente no artigo 10 da Lei 8/2008, do 10 de xullo, de Saúde de Galicia.

"O incorrecto tratamento da información aos usuarios, ten un grave custo en termos asistenciais, especialmente en procesos de reprodución asistida onde, para cumprir as expectativas de fecundación, é esencial adoptar as decisións dentro dos límites de idade indicados polo procedemento", conclúen.