A UE acorda unhas PAC con premio á agricultura 'verde' e non exentas de críticas

Os ministros de Agricultura da Unión Europea lograron este mércores de madrugada un acordo sobre as regras da Política Agrícola Común (PAC) que entrará en vigor en 2023 e no que avogan por reservar un 20% dos pagos directos aos novos ecoesquemas que introduce a reforma.

Tras 42 horas de negociacións, os Estados membros han fixados as súas liñas vermellas de face aos debates que deben comezar nas próximas semanas co Parlamento Europeo, que esta semana tamén está a votar para establecer a súa posición negociadora sobre o tres regulamentos que comporán a nova PAC.

Finalmente, o último documento proposto por Alemaña, como presidencia de quenda da UE, foi aprobado por maioría cualificada, co único voto en contra de Lituania e as abstencións de Romanía, Bulgaria e Letonia. O maior punto de fricción entre os Estados membros foron as características da nova axuda a agricultores e gandeiros que queiran ir máis aló dos requisitos obrigatorios e adopten medidas adicionais en favor do clima e o medio ambiente. Finalmente, os Vinte e sete pactaron dedicar un 20% dos pagos directos aos chamados ecoesquemas.

A introdución deste límite inferior xerou moitas dúbidas entre as capitais, sobre todo pola posibilidade de que os produtores non poidan cumprir cos criterios climáticos adicionais e non sexa posible repartir os fondos reservados para estes casos. O documento aprobado polos socios comunitarios prevé unha serie de medidas de flexibilidade que finalmente convenceron aos socios comunitarios.

En concreto, o pacto dos ministros de Agricultura contempla que, durante os dous primeiros anos de aplicación (2023 e 2024), os fondos para ecoesquemas non gastados a partir dunha porcentaxe do 10% póidanse dedicar a outras intervencións. Tamén quedaron resoltos os problemas que xeraran dous das condicións obrigatorias para acceder ás axudas directas da PAC: a que fai de referencia á rotación de cultivos e outras prácticas destinadas a preservar o potencial do chan e a que establece unha porcentaxe mínima de terras de cultivo destinadas a superficies e instalacións non produtivas.

2023 COMO PRAZO

A nova política agraria común non entrará en vigor ata 2023, para dar tempo aos Estados membros a adoptar as novas disposicións. En calquera caso, contará cun orzamento para o próximos sete anos de 390.000 millóns. Ao Estado español correspóndenlle uns 47.700 millóns.

A outra gran novidade da reforma da PAC é que introducirá un novo modelo de xestión baseado nos plans nacionais que cada Estado membro terá que elaborar coas medidas que prevén para cumprir cos obxectivos establecidos a nivel europeo. Os progresos para conseguilo avaliarase de acordo a unha serie de indicadores harmonizados para o conxunto do bloque.

Tamén inclúe unha lista de condicións que os agricultores e gandeiros estarán obrigados a cumprir para poder recibir as axudas directas europeas. Este sistema de condicionalidad está composto por dez criterios agrupados en tres grandes temas, que son Clima e Medio Ambiente, 'Saúde Pública, Sanidade Animal e Fitosanidad e, por último, Benestar animal.

CELEBRACIÓN DE PLANAS

O ministro de Agricultura, Pesca e Alimentación de España, Luís Planas, celebrou o acordo alcanzado durante a madrugada deste venres e destacou que con el España cumpriu todos os obxectivos que se expuxo de face á negociación. "Para este Consello viñamos con oito puntos finais de distinto nivel e distinta importancia e conseguímolos todos. Realmente a proposta da presidencia alemá respondía perfectamente ao que expuña España", subliñou nunha rolda de prensa tras o acordo.

Planas lembrou que agora deben comezar as negociacións co Parlamento Europeo para selar un acordo, ao tempo en que confiou en que o tres regulamentos que comporán a futura PAC poidan estar publicados no Diario Oficial da UE xa a principios de 2021. O titular español de Agricultura remarcou que o pacto entre os Vinte e sete prevé un equilibrio acertado entre o apoio á renda dos agricultores e gandeiros e a nova arquitectura verde. "O acordo final correspóndese exactamente co esquema que nos expuxemos desde o principio", afirmou.

En concreto, valorou que o 60% dos pagos directos vaian estar destinados á renda básica para a sustentabilidade dos produtores e un 20% estea reservado para os novos ecoesquemas, que foron o principal escollo nas negociacións. Este limiar mínimo para os ecoesquemas representa, a xuízo de Planas, un "acordo razoable", posto que se trata de réximes adicionais que se suman á condicionalidad 'verde' obrigatoria para acceder á renda básica e tamén ás accións ambientais do segundo alicerce.

O ministro español tamén aplaudiu que na última rolda de negociación da madrugada incluíuse no texto unha modificación que expón unha extensión dos dereitos de plantación de viñedo ata 2040. Ademais, Planas explicou que se aceptaron os cambios que España reclamaba con respecto á axuda redistributiva, que se sumou ao oliveiral nos programas sectoriais que se beneficiarán dun 3% dos pagos directos e que se incluíu na lista de sectores elegibles para as axudas asociadas á oliva de mesa.

A nivel xeral, o ministro de Agricultura recalcou que o acordo desta madrugada supón un "paso adiante moi importante" na reforma da PAC que dará a España un total de 47.724 millóns de euros no próximos sete anos, unha cantidade "máis que suficiente para responder a todos os grandes retos" que ten o sector agroalimentario español.