Belén Esteban preside a Xunta

Nos últimos tempos, semella que o autogoberno galego só ten sentido como plató de televisión. Talvez, porque está en mans dos que non cren no seu significado e prefiren o escándalo mediático.

Por Rodri Suarez | A Coruña | 02/05/2011

No sensacional libro 'Belén Esteban y la fábrica de porcelana', o periodista cultural Miguel Roig debulla o significado sociolóxico da coñecida estrela do telelixo mediante a súa inserción no que denomina “hiperrealidade”, unha translación do clásico folletín ficticio ao campo do real, sempre dende a mediocridade. Nese eido non existen as vergoñas nin os límites morais, todo queda supeditado á procura do 'share', da maior audiencia posible. Moitos políticos teñen adoptado -loxicamente con matices- ese mesmo método. Un deles, o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo.

Ao contrario das narracións populares do século pasado, na hiperrealidade de Belén Esteban o importante non é a resolución, senón o relato, preferiblemente construído dende a dor esaxerada. Non se buscan melloras, unicamente vale que o suposto espectáculo continúe. Así, o escenario de 'Sálvame' é o equivalente do atril de Feijóo en San Caetano ou o Parlamento. O líder do PP galego tampouco busca os obxectivos clásicos do xénero que traballa -neste caso o progreso do país, para o que conta con importantes atribucións- senón que se limita a manter a tensión mediática sobre inimigos externos que, como proclama a Esteban, proveñen do que eles consideran un agravio orixinal. No caso da teórica estrela televisiva foi a súa malvada expulsión da familia que lidera un toureiro de Ubrique; no de Feijóo a perda por parte do seu partido do poder central en 2004 e do galego en 2005. Ambos convencéronse de que se lles usurpou un terreo que lles pertencía por dereito. E nesa obsesión seguen instalados como método de purgación persoal ou gremial, sen importarlles os terribles efectos colectivos da súa teima, entregados ao ruído que tape a intranscendencia, na mesma senda de Mourinho. 
A finca 'Ambiciones' que centra o encrespado relato insubstancial de Belén Estebán chámase “bipartito” ou “Zapatero” no caso do presidente da Xunta. Tamén comparten a constante tendencia a ameazar sobre o pasado. O “no me hagas contar ciertas cosas, Jesulín” da empregada de Tele 5 convértese en “será mellor para vostedes que non me refira ás súas actuacións no bipartito” do inquilino de Monte Pío. Para ese labor, os dous contan cunha comparsa que aplaude ou engade barullo colateral que sempre esixe o toque definitivo do xefe da manada, sexa porque un tal Matamoros denuncia a unha tal Lomana ou porque Rueda descobre incertos manexos nun sindicato agrario. Por suposto, a verdade non é barreira, só importa a continuación dun show baseado no ventilador, no golpeo incesante ao rival co ollo posto no audímetro ou nas urnas.

Ao tratarse dunha realidade impostora que bebe da ficción de baixa calidade, os seus protagonistas están obrigados a certa renovación constante que ás veces asumen sen gusto, por esixencia do guión no que están inmersos. Así, a rapaza de San Blas acaba bailando ante as cámaras cancións que non entende nin lle apetecen ou o político dos Peares deixa flores diante da tomba dun Castelao cuxas ideas lle causan un fondo malestar interno. Con máis pracer aceptaron moito tempo antes a súa propia reinvención. Belén Esteban renegou daquela adolescente tímida e case virxinal que se agochaba detrás do seu marido taurino, incapaz de dicirlle nada aos micrófonos que a escrutaban. Núñez Feijóo presentouse na campaña de 2009 como un home sen pasado, alleo e incluso contrario ao seu evidente pasado fraguista. Como escribiu Filipe Diez en Tempos Novos, exerce de “heroe fundacional e civilizador no que todo tempo anterior a el debe ser considerado prehistórico”. É a “novísima dereita” bautizada por Manuel Barreiro. No caso da desgraciadamente alcumada “princesa do pobo” trátase da “produción dun personaxe que cumpre cun dos requisitos da globalización, narrarse a si mesmo”, como explica Miguel Roig.
Nin Belén Esteban nin Núñez Feijóo explican nunca as razóns dos conflitos ou intentan aplicar en serio as posibles solucións, limítanse á baleira axitación en contra do adversario diante das cámaras, nun percorrido alérxico ás grandes metas. Que o faga a primeira pode importar máis ou menos, que o faga o segundo é unha das maiores irresponsabilidades xamais vistas nun gobernante galego. El podería tomar outro rumbo, pero optou por quedarse nunha versión moderada do berlusconismo, esa tráxica forma de facer política instaurada -non é casualidade- polo que foi o principal impulsor do telelixo.