A vacinación é máis efectiva contra a covid-19 que ter anticorpos pola infección, segundo un estudo

A vacinación contra a COVID-19 produce maiores cantidades de anticorpos circulantes que a infección natural. Pero un novo estudo da Universidade Rockefeller (Estados Unidos) suxire que non todos os linfocitos B de memoria son iguais. Mentres que a vacinación dá lugar a linfocitos B de memoria que evolucionan ao longo dunhas poucas semanas, a infección natural dá lugar a linfocitos B de memoria que seguen evolucionando ao longo de varios meses, producindo anticorpos moi potentes capaces de eliminar incluso as variantes virais.

A esperanza dun futuro sen medo á COVID-19 redúcese aos anticorpos circulantes e as células B de memoria. A diferenza dos anticorpos circulantes, que alcanzan o seu máximo nivel pouco despois da vacinación ou a infección e desvanécense uns meses máis tarde, as células B de memoria poden permanecer para previr enfermidades graves durante décadas. E evolucionan co tempo, aprendendo a producir sucesivamente "anticorpos de memoria" máis potentes que son mellores para neutralizar o virus e máis capaces de adaptarse ás variantes.

Estes novos achados, publicados na revista 'Nature', poñen de relevo unha vantaxe outorgada pola infección natural en lugar da vacinación, pero os autores advirten de que os beneficios dunhas células B de memoria máis potentes non compensan o risco de discapacidade e morte por COVID-19.

"Aínda que unha infección natural pode inducir a maduración de anticorpos cunha actividade máis ampla que unha vacina, unha infección natural tamén pode matarte. Unha vacina non fai iso e, de feito, protexe contra o risco de enfermidade grave ou morte por infección", afirma Michel C. Nussenzweig, director do Laboratorio de Inmunología Molecular da Universidade Rockefeller.

Cando calquera virus entra no corpo, as células inmunitarias producen inmediatamente hordas de anticorpos circulantes. Estes anticorpos, soldados de infantaría do sistema inmunitario, arden con forza pero se desintegran a un ritmo variable segundo a vacina ou a infección: poden protexernos durante meses ou anos, pero logo diminúen en número, permitindo unha posible reinfección.

O sistema inmunitario ten un plan de apoio: un grupo de elite de células B de memoria que sobreviven aos anticorpos circulantes para producir os chamados anticorpos de memoria que proporcionan protección a longo prazo. Os estudos suxiren que as células B de memoria para as vexigas duran polo menos 60 anos despois da vacinación; as da gripe española, case un século. E aínda que as células B de memoria non bloquean necesariamente a reinfección, poden previr a enfermidade grave.

Estudos recentes suxeriron que aos cinco meses de recibir unha vacina ou de recuperarse dunha infección natural, algúns de nós xa non conservamos suficientes anticorpos circulantes para manter baixo control o novo coronavirus, pero as nosas células B de memoria permanecen vixiantes. Con todo, ata agora os científicos non sabían se se podía esperar que as vacinas proporcionasen o tipo de resposta robusta das células B de memoria que se observa despois dunha infección natural.

Estes investigadores propuxéronse pescudar calquera diferenza na evolución das células B de memoria comparando mostras de sangue de pacientes convalecentes de COVID-19 coas de individuos vacinados con ARNm que nunca sufriran unha infección natural.

A vacinación e a infección natural provocaron un número similar de células B de memoria. As células B de memoria evolucionaron rapidamente entre a primeira e a segunda dose das vacinas Pfizer e Moderna, producindo anticorpos de memoria cada vez máis potentes. Pero despois de dous meses, o progreso estancouse.

As células B de memoria estaban presentes en gran número e expresaban potentes anticorpos, pero estes non se facían máis fortes. Ademais, aínda que algúns destes anticorpos eran capaces de neutralizar a Delta e outras variantes, non había unha mellora xeral da amplitude.

En cambio, nos pacientes convalecentes, as células B de memoria seguiron evolucionando e mellorando ata un ano despois da infección. Con cada actualización das células B de memoria saían anticorpos de memoria máis potentes e máis amplamente neutralizantes.

Os investigadores afirman que hai varias razóns posibles polas que se pode esperar que as células B de memoria producidas pola infección natural superen ás producidas polas vacinas de ARNm.

É posible que o organismo responda de forma diferente aos virus que entran polas vías respiratorias que aos que se inxectan na parte superior do brazo. Ou talvez un virus intacto estimula o sistema inmunitario dunha maneira que a proteína de pico solitario representada polas vacinas simplemente non pode.

Por outra banda, talvez sexa que o virus persiste nos infectados de forma natural durante semanas, dando ao corpo máis tempo para montar unha resposta robusta. A vacina, en cambio, é eliminada do organismo apenas uns días despois de desencadear a resposta inmunitaria desexada.

Independentemente da causa, as implicacións son claras. Podemos esperar que as células B de memoria experimenten unha evolución limitada en resposta ás vacinas de ARNm, un achado que pode ter implicacións significativas para o deseño e o despregamento das vacinas de reforzo.

"O momento de administrar o reforzo depende do obxectivo que se persiga. Se o obxectivo é previr a infección, o reforzo terá que facerse despois de 6 a 18 meses, dependendo do estado inmunitario do individuo. Se o obxectivo é previr unha enfermidade grave, o reforzo pode non ser necesario durante anos", conclúen os científicos.