O SERGAS condenado a indemnizar a unha paciente por "violencia obstétrica"

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) obriga ao Servizo Galego de Saúde (Sergas) a indemnizar a unha paciente por 60.000 euros tras a "violencia obstétrica" ocorrida durante o seu segundo parto en 2019, no que, ademais, o trato dado polo persoal non foi o "adecuado". Esta é a primeira sentenza emitida en Galicia que asume unha circunstacia deste tipo con este termo, en base ao rexistro histórico do Centro de Documentación Xudicial. Foi emitida pola sección terceira do Contencioso-Administrativo con data do 31 de marzo.

Nun primeiro momento, a paciente realizou unha reclamación de responsabilidade patrimonial ao hospital, que foi desestimada por silencio administrativo. En consecuencia, interpuxo un recurso, que á súa vez foi desestimado polo Xulgado do Contencioso-Administrativo número 1 de Santiago de Compostela nunha sentenza de 2024, que este último fallo revoga. O parto chegou a afectar ao esfínter, ao recto e ao aparello reprodutivo da paciente. Este chegou a ser instrumental, de modo que se utilizou ventosa, técnica que se emprega para axudar a mover ao bebé a través da vía do parto. Practicouse, ademais, unha episiotomía, unha incisión que se realiza para ampliar a abertura vaginal e facilitar a saída do bebé.

Neste caso, a episiotomía fíxose de forma sagital/central, o que soporta maiores riscos para a paciente. "Unha episiotomía de leste calibre favorece o racho", que foi, como níminimo, de grao III ou IV, "entidade lesiva que excede o soportable nos partos", recolle a sentenza. Ademais, constata que a reconstrución postparto foi "lamentable" e a paciente tivo que ser sometida posteriormente a unha cirurxía reconstructiva. Isto evidencia "claramente", segundo o fallo maxistral, a "mala praxe ocorrida. O informe pericial da paciente defendía mesmo que houbo unha indución a parto, xa que no ingreso da paciente no hospital "non estaba verdadeiramente de parto" e, por iso, fornecéuselle oxitocina. Para os maxistrados, non foi tal e esta decisión obedeceu "a tratar de estabilizar as contraccións".

CONSENTIMENTO

A paciente remitiu un plan de parto día antes ao Servizo de Xinecoloxía no que mostraba as súas preferencias para parir e no que non había "oposición" ao emprego de ningunha técnica sobre o seu corpo e "tan só, solicitaba información sobre o que se ía a facer en todo momento". Con todo, na súa demanda e apelación argumentou que, chegado ao momento "non quería que se utilizasen técnicas instrumentais (o que inclúe a ventosa) e que non se pediu consentimento para a episiotomía". Ademas, defende que non se decatou "ata despois de que lle ían a prácticar unha reconstrución da entidade que tivo".

Aínda que a paciente non puido declarar na vista por estar "afectada psicoloxicamente", o seu marido --ao que a xinecóloga presente na intervición "convidou" a saír da sala-- ratificou que non foi informado de tal actuación. O matrón e a obstetra acusaron non lembrar o que sucedera. Desta forma e a pesar de que "non está acreditado" que a paciente "non fose informada sobre a utilización das técnicas", o TXSG recoñece que é "perfectamente comprensible" que a situación xerada producíselle "dano psicoemocional" polo "turbulento" da mesma. A sentenza conclúe que "o trato recibido non foi o adecuado" e que houbo "violencia obstétrica". 

DESCULPAS DO XEFE DE SEVICIO

A pesar de que se descoñece o sucedido dentro do paritorio e "que palabras utilizáronse polo persoal facultativo interveniente", o TSXG "intúe" que o trato mantido co persoal presente no parto foi "desagradable". Ademais, consta que estaban no paritorio ata cinco alumnos de prácticas. Neste contexto, o propio Xefe de Servizo emitiu un informe en 2022 no que pedía perdón: "Queixume profundamente a falta de entendemento co Equipo Obstétrico así como o exceso de persoas no paritorio, que é un problema que tratamos de minimizar, pero como centro docente adscrito ás facultades de Medicina, enfermaría, así como docencia de matronas e obstetras ás veces é difícil de logar". Este documento é, precisamente, unha das certificacións do fallo para asegurar que houbo "desaveniencias" da paciente coa xinecóloga e fundamentar as outras conclusións do mesmo.

RESPOSTA DA CONSELLERÍA

A Consellería de Sanidade, á que se adscribe o Sergas, "lamenta os danos físico e psicolóxicos ocasionados á paciente durante o parto", en declaracións remitidas a Europa Press. "Os profesionais do Sergas traballan cada día tentando mellorar os servizos asistenciais que se prestan á poboación", engade a Xunta na súa resposta.