Piden que a acollida tradicional de peregrinos sexa recoñecida como patrimonio cultural inmaterial

O Museo de Navarra acolleu este sábado a Xornada pola Salvagarda e Recoñecemento da Hospitalidade Xacobea, organizada polo Goberno de Navarra, a través da Dirección Xeral de Cultura - Institución Príncipe de Viana, en colaboración co Ministerio de Cultura.

O encontro reuniu a representantes institucionais, académicos, investigadores e hospitaleiros do Camiño de Santiago, nunha xornada orientada a reflexionar sobre a acollida tradicional aos peregrinos como "expresión viva do patrimonio cultural inmaterial" e a impulsar o seu recoñecemento como Manifestación Representativa do Patrimonio Cultural Inmaterial de España. A apertura correu a cargo da conselleira de Cultura, Deporte e Turismo do Goberno de Navarra, Rebeca Esnaola, quen destacou a importancia de "preservar e fortalecer a hospitalidade xacobea como unha das tradicións máis valiosas do Camiño, que simboliza o espírito de servizo, convivencia e encontro entre culturas", segundo recolle nun comunicado o Goberno de Navarra.

Ao longo da mañá desenvolvéronse diversas mesas de traballo que abordaron os principais aspectos históricos, normativos e sociais da acollida tradicional xacobea. Nelas interviñeron José Manuel Rodríguez Montañés, historiador e autor do documento inicial de solicitude de protección; Sara González Cambeiro, antropóloga do Instituto do Patrimonio Cultural de España (Ministerio de Cultura); e Susana Irigaray, directora do Servizo de Museos e Patrimonio Inmaterial do Goberno de Navarra, quen reflexionaron sobre o concepto e ámbitos do Patrimonio Cultural Inmaterial, as características da acollida tradicional xacobea que lle permiten ser considerada como unha manifestación relevante do mesmo, así como os requisitos e consecuencias da declaración como un ben cultural protexido.

Tamén participaron María Teresa Carballeira Rivera, doutora en Dereito Administrativo da Universidade de Santiago de Compostela e membro do Comité de Expertos da Asociación de Municipios do Camiño de Santiago (AMCS); Ángel González Pieras, director xeral de Turismo de Castela e León; Ildefonso Da Campa, director da Sociedade de Xestión do Plan Xacobeo de Galicia; e representantes da Dirección Xeral de Turismo do Goberno de Navarra, que analizaron o marco normativo e administrativo actual, as competencias compartidas e os retos dunha posible protección coordinada entre comunidades autónomas.

O debate sobre os novos criterios de hospitalidade e os desafíos da súa preservación contou coa participación de Emilio Luerje, hospitalero do Albergue de Peregrinos 'Vila de Grao' (Asturias); Manuel Oliva, responsable de Hospitalidade da Federación Española de Asociacións de Amigos do Camiño de Santiago (FEAACS); Juan Carlos Pérez, presidente da Fraternidade Internacional do Camiño de Santiago (FICS); e Miguel Anxo Rodríguez, presidente da Asociación de Albergues Privados de Galicia (AGALBER). Os relatores puxeron en valor a importancia de "manter viva a acollida tradicional, baseada na gratuidade, a atención persoal e o compromiso solidario, fronte á crecente comercialización do Camiño".

A sesión final estivo dedicada á situación actual da hospitalidade xacobea e ás ferramentas para a súa salvagarda, con intervencións de Román Felones, vicepresidente da Asociación de Amigos do Camiño de Santiago de Estella; Jorge Martínez-Cava, expresidente da FEAACS e responsable de camiño Europa Compostela; Miguel Pérez Cabezas, presidente de camiño Francés Federación (CFF); e representantes do Albergue Parroquial de Zabaldika, quen coincidiron na necesidade de articular unha estratexia común entre asociacións e administracións públicas que permita relanzar o proceso de recoñecemento.

O encontro concluíu cunha síntese de conclusións compartidas e coa vontade de reactivar o expediente de tramitación da Hospitalidade Xacobea como Manifestación Representativa do Patrimonio Cultural Inmaterial. Esta figura permite "protexer e salvagardar aquelas expresións culturais vivas que, pola súa relevancia social e territorial, constitúen parte esencial da identidade colectiva". A xornada serviu así para "reforzar o compromiso" de colaboración entre o Ministerio de Cultura e as comunidades autónomas na elaboración do expediente técnico de identificación e documentación da Hospitalidade Xacobea, así como na definición das medidas de salvagarda necesarias para "garantir a súa continuidade, transmisión e autenticidade ao longo dos distintos Camiños de Santiago".