A RAG reivindica o uso do galego "en todas as materias" da educación dentro do pleno de homenaxe a Carvalho Calero

A Real Academia Galega (RAG) homenaxeou este sábado ao "referente" Ricardo Carvalho Calero no pleno extraordinario para celebrar o Día das Letras Galegas de 2020, durante o cal o presidente da institución, Víctor F. Freixanes, reivindicou a presenza da lingua propia "en todos os ámbitos", tamén en "todas as materias, sen excepcións", do sistema educativo.

"Nestes días en que volve discutirse a utilidade dos idiomas e alguén quere reducir a cuestión a termos cuantitativos e excluíntes, a Real Academia Galega reivindica o uso e a presenza da nosa lingua en todos os ámbitos, como fixeron os precursores das Irmandades dá Fala, os precursores de Nós", incidiu.

Freixanes realizou estas proclamas durante a sesión celebrada no Paraninfo da Universidade de Santiago de Compostela (USC), na Factultade de Xeografía e Historia, onde tamén estivo presente o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, que interveu unha vez finalizado o pleno.

Ademais, asistiron diferentes representantes da vida cultural, civil e política de Galicia, entre eles o presidente do Parlamento autonómico, Miguel Ángel Santalices; o reitor da USC, Antonio López; o conselleiro de Cultura, Educación e Universidade, Román Rodríguez; a concelleira de Acción Cultural de Santiago, Mercedes Rosón; o secretario xeral do PSdeG, Gonzalo Caballero; e a membro da Executiva do BNG Goretti Sanmartín, en representación da formación nacionalista.

Tamén destacou a presenza da filla de Carvalho Calero, María Vitoria Carvalho Calero, e dos seus fillos e, á súa vez, netos do autor homenaxeado. Freixanes, quen agradeceu a presenza da familia do autor, demandou aos poderes políticos, económicos e mediáticos un "apoio decidido" á difusión da lingua e a cultura galegas.

Neste contexto, tras reivindicar o emprego do idioma cooficial en "todas as materias" educativas, avanzou que a RAG iniciou contactos co Euskaltzaindia e co Institut d'Estudis Catalans para "abrir un debate sincero e interesar a todo o Estado español nun patrimonio" lingüístico que quere considerarse "común".

PLENO CON POLÉMICA

O pleno extraordinario das Letras Galegas 2020, que tivo que ser atrasado ata en dúas ocasións polas circunstancias derivadas da pandemia --normalmente, ten lugar o 17 de maio--, tampouco estivo exento de polémica. E é que esta mesma semana os grupos políticos da corporación municipal de Ferrol, cidade natal de Carvalho Calero, anunciaban que non irían ao acto como protesta polo seu traslado a Santiago.

En calquera caso, o presidente da RAG valorou que o pleno extraordinario deste sábado celébrase "nunha das casas de don Ricardo": "Compostela, igual que Lugo e Ferrol, é unha cidade fundamental para entender a biografía de Carvalho Calero".

"Don Ricardo soñou unha Galicia moderna, solidaria, aberta ao mundo, dona do seu, soberana e comprometida coas súas decisións", engadiu o presidente da RAG, quen non pasou por alto que a lusofonía era a "aposta" deste intelectual ferrolán.

UNHA DIFUSIÓN "SEN PRECEDENTES"

Noutra orde de cousas, tras recoñecer a "excepcionalidade" do 2020 debido á incidencia do coronavirus, Freixanes saudou a "difusión sen precedentes" que tivo o Día das Letras Galegas e a figura de Carvalho Calero grazas ás tecnoloxías da comunicación, que permitiron "multiplicar audiencias" e que participase "o conxunto da sociedade", mesmo "máis aló" das fronteiras de Galicia.

A pesar do atraso co que se celebra o pleno extraordinario, o presidente da RAG prometeu que nos próximos meses continuarán as homenaxes ao escritor no seu Ferrol natal, en Lugo e tamén en Ourense, para lembrar a súa presenza na revista 'Nós'.

Así a todo, aínda que existen voces --mesmo desde o Concello ferrolán-- que reclaman que o ano Carvalho Calero esténdase a 2021, a Academia non renuncia a homenaxear a outro autor ou autora o próximo ano, que tamén será "difícil", segundo dixo Freixanes.

Á parte do presidente da RAG, interviñeron os académicos Margarita Ledo, Ramón Villares e Francisco Fernández Rei coas súas respectivas alocucións sobre Carvalho Calero. Aínda que estaba previsto que fixese o propio Xesús Alonso Montero, non puido asistir ao pleno por unha indisposición.

UNHA POESÍA "DE EXISTENCIA"

Margarita Ledo centrou o seu discurso en repasar a obra literaria do autor e a súa visión da lingua. Nas súas palabras, a poesía de Carvalho Calero é "de existencia" porque reflicte "o máis íntimo" da súa personalidade.

Neste sentido, a académica reparou en cuestións como a evolución do trato da figura da muller nas súas obras, a influencia do cinema ou as referencias aos textos bíblicos e ás lendas artúricas, germánicas e gregas.

Pola súa banda, o historiador Ramón Villares enxalzou que a súa figura "representa cabalmente, nos seus logros e nas súas adversidades, o mellor da cultura galega do século XX", aquela protagonizada "por unha xeración excepcional, filla intelectual do grupo Nós e formada na eclosión creadora, cultural e política".

Na súa alocución, Villares fixo un percorrido pola biografía de Carvalho Calero, pasando por Ferrol, cidade natal e á que regresou tras a Guerra Civil e dous anos no cárcere; por Lugo, onde foi un dos 'herois calados', en palabras de Luís Seoane; e por Santiago, onde protagonizou "un retorno serodio pero todo un triunfo", xa que conseguiu ser o primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galega de Galicia.

"UNHA FIGURA DE NACIÓN"

En terceiro lugar, o filólogo Francisco Fernández Rei rememorou como coñeceu a Ricardo Carvalho Calero no propio edificio da Facultade de Xeografía e Historia --antes érao de Letras--, primeiro como alumno e logo como compañeiro. Tal e como o definiu, foi un profesor "serio e de andar case solemne", pero que conseguiu que as súas clases de literatura galega moderna fosen "un recordo inmellorable".

"É innegable que estamos ante unha figura de nación", dixo Fernández Rei, para seguidamente lembrar a "innegable influencia normalizadora" que tivo Carvalho Calero coa redacción da 'Gramática elemental do galego común' de 1966 para Galaxia: "Nos anos 60 e 70 foi o principal instrumento para aprender a gramática da lingua propia de Galicia".

Así mesmo, o académico e filólogo parouse na evolución do pensamento lingüístico do escritor ferrolán, posto que foi na última edición e nun artigo xornalístico de 1975 cando deu o abrazo á lusofonía co "influxo innegable" do filólogo portugués Manuel Rodrigues Lapa.

O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, e outras autoridades no Paraninfo da USC, escenario de celebración do pleno da RAG do Día dás Letras Galegas 2020.. RAG | Fonte: Europa Press