Paremias e expresións galegas equivalentes á castelá “vísteme despacio, que tengo prisa”
O lingüista Xosé Antonio Pena Romay publica unha nova entrega da sección de fraseoloxía "Verbas sisudas non queren testemuñas".
Por Xosé Antonio Pena | Santiago de Compostela | 14/06/2020 | Actualizada ás 12:00
Disque cando alguén anda moi apresurado ou moi apertado de tempo, o mellor que pode facer é realizar as cousas con calma e sen bulir de máis, xa que neste último caso (ou sexa, andando lixeiro de máis) o máis probable é que lle saian peor, co prexuízo que isto ocasiona, ou que mesmo as teña que volver repetir, coa conseguinte perda de tempo que supón. Para dar conta dese consello é moi habitual que escoitemos, enunciado ó dereito en castelán, a paremia vísteme despacio, que tengo prisa.
Pero, coma decote, en galego dispomos tamén dunha extensa variedade de paremias e expresións que fornecen exactamente ese mesmo contido. Vexamos algunhas:
“Vísteme despacio, que tengo prisa”
“Vísteme despacio, que estoy de prisa”
{= Paremias con que se recomenda que cando alguén anda apurado de tempo o mellor é que faga as cousas ó xeito e ó dereito, pois se bole é probable que lle saian peor, co prexuízo que iso ocasiona, ou mesmo que as teña que repetir, polo que vai tardar máis.}
Canta máis présa, máis vagar
“Devagar, que teño présa”
Canta máis présa, máis calma
[E MAIS]:
Canta máis présa, máis lecer
Canto máis présa, máis vagar
Canto máis apuro, máis vagar
Ex.: —A ver si para la próxima semana sale a la luz el primer número de la revista. —“Vísteme despacio, que tengo prisa”, querido amigo. Mejor que salga más tarde y hacer un primer número que cause sensación que no adelantarnos y quedar como una revista más.
—A ver se para a vindeira semana sae á luz o primeiro número da revista. —Canta máis présa, máis vagar, meu home ‡ “Devagar, que teño présa”, meu home ‡ Canta máis présa, máis calma, meu home ‡ Canta máis présa, máis lecer, meu home ‡ Canto máis présa, máis vagar, meu home ‡ Canto máis apuro, máis vagar, meu home. Mellor que saia máis tarde e facermos un primeiro número que cause sensación ca non adiantármonos e quedarmos como unha revista máis.
● Tamén:
“Non corras tanto, que teño présa # que levo présa” && “Se tes présa, vai con calma” && Vai amodo, que chegas antes && “Vísteme con calma, que teño présa # que levo présa” && Amodiño, que a faldra é de liño && Pouco a pouco chegaremos antes
● E tamén:
A gran prisa, gran vagar && A más prisa, más vagar && Cuanta más prisa, más calma
A gran présa, gran vagar && Canta máis gran présa, máis gran vagar
● E mesmo tamén:
Apresúrate despacio && [OU MESMO, NUN NIVEL DE LINGUA CULTO, RECORRENDO Á CORRESPONDENTE LOCUCIÓN LATINA]: Festina lente
Apura amodo && [OU MESMO, NUN NIVEL DE LINGUA CULTO, RECORRENDO Á CORRESPONDENTE LOCUCIÓN LATINA]: Festina lente
NOTAS:
1. En determinadas situacións comunicativas estas expresións poderían mesmo compartir contextos de uso coas que veremos na vindeira entrega, que grosso modo se veñen a corresponder coa castelá las prisas son malas consejeras.
2. As expresións galegas están tiradas das seguintes fontes:
- Recolleita propia da oralidade galega.
- Recolleita propia documental (artigos de prensa, artigos ou comentarios na Rede, obras escritas, folletos publicitarios, etc.).
- Acevedo y Huelves, Bernardo & Fernández y Fernández, Marcelino: Vocabulario del bable de occidente, 1932. Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
- Cerviño Ferrín, María Victoria: “Fraseoloxía e paremioloxía en Sebil, 2”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 15, 2013, páxs. 441-462. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Ferro Ruibal, Xesús & Groba Bouza, Fernando: “Dichos y refranes y dialecto vianés de Laureano Prieto (1951)”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 11, 2009, páxs. 259-282. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Ferro Ruibal, Xesús & Surribas Díaz, Noelia: “Locucións, fórmulas e paremias galegas anotadas por Couceiro Freijomil (1888-1955)”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 16, 2014, páxs. 319-355. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Franco Grande, Xosé Luís: Manuel Leiras Pulpeiro. Obra Completa. Ed. Galaxia, 1970.
- Goce Denis, Amparo: “Parucadas: un ‘dialecto’ vivo nacido en Baiona”. Bitácora no enderezo de Internet http://parucadas.blogspot.com/
- Guerra Otero, Pilar: Así falan en Trasar (1 e 2). Obra á que se pode acceder, a través de Internet, nos enderezos seguintes:
- López Ferro, Xosé María: “Locucións, fórmulas e paremias do concello das Pontes de García Rodríguez”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 17, 2015, páxs. 135-178. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Paz Roca, Mª Carmen: “Aínda novos escritos paremiolóxicos de Vázquez Saco”. Cadernos de Fraseoloxía Galega, 9, 2007, páxs. 247-293. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Rodríguez González, Eladio: Diccionario enciclopédico gallego castellano, vols. I (1958), II (1960) e III (1961). Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
- Taboada Chivite, Xesús: Refraneiro Galego. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 2, 2000. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Vázquez Saco, Francisco: Refraneiro galego e outros materiais de tradición oral. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 5, 2003. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Ventín Durán, José Augusto: “Fraseoloxía de Moscoso e outros materiais de tradición oral”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, anexo 1, 2007.
