Quen é quen no 'caso Koldo': cinco empresarios sinalados no informe da UCO polo amaño de adxudicacións

O maxistrado do Tribunal Supremo que investiga ao exministro José Luís Ábalos e ao seu exasesor Koldo García ordenou rexistrar os domicilios de cinco empresarios --non investigados-- que figuran no último informe da Unidade Central Operativa (UCO) da Garda Civil pola súa presunta participación no amaño de adxudicacións de obra pública. Segundo a UCO, os contratos baixo sospeita foron adxudicados ás construtoras Acciona, Obras Públicas e Regadíos (OPR) e Levantina Enxeñaría e Construción (LIC), en proxectos destinados a Andalucía, Asturias, Cataluña, Galicia, A Rioxa, Rexión de Murcia e Teruel. Anticorrupción pediu que se rexistrasen os domicilios de cinco empresarios.

Fiscalía actuou a raíz do informe no que os axentes analizan as gravacións realizadas por Koldo entre 2019 e 2023, achadas nos dispositivos que lle incautaron en febreiro de 2024. Nas conversacións, apréciase que o propio Koldo, Ábalos e o ata este xoves secretario de Organización do PSOE, Santos Cerdán, tentaban cobrar "presuntas contraprestacións económicas debidas tras a adxudicación de obra". Estes son os empresarios que participarían nos feitos:

• FERNANDO MERINO:

​Excargo de Acciona Infraestruturas e Acciona Construción. "A súa participación nos feitos garda relación coa posible influencia exercida sobre Koldo coa finalidade de procurar a adxudicación presuntamente irregular de obra pública en favor da devandita sociedade", segundo sinalou Anticorrupción no informe no que pediu a entrada e rexistro no seu domicilio. O Ministerio Público subliña que nas gravacións apréciase que "en diversas ocasións Merino sinalaría obras que resultaban de interese para Acciona, o que xeraría posteriormente contraprestacións aos investigados".

A UCO detalla que o primeiro contacto do que ten constancia entre Koldo e Merino data de 2015. Trátase dun correo que o directivo enviou a García cunha "serie de dúbidas sobre un prego e un futuro contrato". Os axentes tamén fan referencia a varios apuntamentos no calendario de Koldo: "Falar con Fernando acciona tema subvención que tal vai", "Chamar Acciona tema pago", "Chamar a Fernando Acciona tomar café tema diñeiro". E, segundo apuntan, "Koldo refírese en ocasións a Merino como 'cordobés ou cordo".

No seu caso, ademais de autorizar a entrada e rexistro no seu domicilio, o maxistrado reclamou a Acciona Construción "o respaldo do correo electrónico corporativo" de Merino. E esixiu toda a documentación relativa ao cinco obras públicas das que resultou adxudicataria Acciona Construción --catro delas no marco dunha Unión Temporal de Empresas (UTE)-- por importe global de 537 millóns de euros: dous en Murcia, unha en Logroño (A Rioxa), unha en Sevilla (Andalucía) e unha en Sant Feliú de Llobregat (Cataluña). Acciona emitiu un comunicado no que expresou o seu "total descoñecemento, sorpresa e preocupación" ao coñecerse o informe da UCO. Precisou que Merino foi despedido en abril de 2021. E anunciou que investigaría os feitos e tomaría "medidas legais" se se confirmasen condutas delituosas en empresas coas que participou en UTEs.

• JOSEBA ANTXÓN ALONSO EGURROLA:

​A súa presunta implicación atópase relacionada coa constitución das sociedades Noran Coop e Servinabar, "cuxa actividade económica coñecida está fortemente ligada a unha serie de adxudicacións en Navarra ás que concorrería Servinabar xunto a Acciona Construción". Da análise de mensaxes e gravacións, a UCO deduce que Alonso Egurrola, "mediante a utilización das súas empresas, puidese abonar contraprestacións a Koldo e Ábalos". Segundo o informe, Koldo alcumáballe "Guipuchi", "Guipu" ou "Gui", "que se podería derivar do feito de ser orixinario da provincia de Guipúzcua".

A UCO tamén sinala que ten "vínculos directos" con Cerdán. O exasesor ministerial chegou a dicirlle á súa entón parella que Cerdán e Antxón estaban xuntos en Madrid "de festa en festa gastándose a pasta". No informe consta unha mensaxe que o ex 'número tres' do PSOE enviou en outubro de 2017 no que pregunta: "Que obras ía facer Gui?". Á marxe, os axentes destacan que "Noran Coop recibiu 360.165,62 euros directamente de Servinabar (entre o 14/03/2016 e o 31/01/2023), enviando 177.000,00 euros a Antxón". "Resulta rechamante que, sendo Koldo e Antxón socios ao mesma porcentaxe da ante dita cooperativa, un deles percibise 177.000,00 euros mentres que Koldo só percibiu 8.738,00 euros en nove abonos", engaden.

• JOSÉ RUZ MARTÍNEZ:

​Anticorrupción sitúao como un empresario vinculado co construtora LIC. Asegura que das gravacións despréndese que "Koldo tería intercedido por José Ruz ante Isabel Pardo de Vera (expresidenta de Adif), Javier Ferreiro (ex director xeral de Estradas) e Ábalos coa finalidade de que polos devanditos organismos LIC fose adxudicataria de distintas obras públicas". Así mesmo, sostén que Ruz participaría "no pago de posibles contraprestacións ao propio Koldo e a Ábalos, valéndose para iso da súa contorna empresarial".

O maxistrado autorizou o rexistro do seu domicilio ao considerar que hai indicios de que "podería obter adxudicacións de obras tales como a executada na A-12 (Camiño de Santiago); nas localidades de Dos Hermanas e Os Palacios; na estación do AVE de Elxe, ou no acondicionado dunha estrada en Teruel".  Puente fixo referencia a unha conversación aparentemente mantida entre García e Ábalos que consta no informe da UCO na que o primeiro lle comunica ao segundo --en novembro de 2023-- que xa non poderá seguirlle pagando a pensión porque "Pepe" (aparentemente en referencia a don José Ruz) "deixou de abonarlle os 1.100 euros que viña cobrando" del. Ruz tamén utilizaría "liñas telefónicas 'seguras' para comunicarse con Koldo, referíndose a elas como 'café' ou 'cafetera' cando consideraban oportuno utilizar este medio".

• DANIEL E ANTONIO FERNÁNDEZ:

O maxistrado sostén que Daniel Fernández na súa condición de administrador mancomunado da entidade mercantil OPR, "en conivencia" con Ábalos e Koldo, "puidese obter a cambio de prezo ou beneficios económicos a adxudicación de obras públicas licitadas no marco do devandito Ministerio". En concreto, a UCO fai referencia a contratos en Asturias e Galicia. O seu irmán, Antonio Fernández, figura como apoderado de OPR. A Garda Civil asegura que "utilizaría a súa proximidade con Koldo para influír" en Adif e Estradas, "sendo adxudicatario de obras". Segundo a UCO, desde Construcións Pérez Jiménez --empresa da que Antonio era director xerente-- solicitouse cita para que este se reunise con Pardo de Vera para a "planificación de futuras obras a licitación". Merino insistiu a Koldo para confirmar que levaría a cabo o encontro en decembro de 2018.

A Garda Civil apunta tamén que os "contactos" entre os irmáns Fernández e Koldo "foron recorrentes, mantendo numerosas reunións e discutindo aspectos relacionados con diferentes obras licitadas polo Ministerio de Transportes". E recalca que unha vez que Koldo abandonou Transportes os irmáns "continuaron mantendo contacto con este, entre outras cousas, para coñecer os novos postos de responsabilidade tras as diferentes reestruturacións que foi sufrindo o Ministerio". Os axentes lembran que os Fernández son cuñados de Merino, quen lles puxo en contacto con Koldo. Tamén apuntan que a entón muller do exasesor ministerial "obtería un posto de traballo na mercantil Anfersa, vinculada a OPR, sendo indiciariamente posible que aquela, en realidade, non efectuase prestación laboral algunha".