Por Rodri Suarez | | 17/05/2011
Naquela Coruña dos primeiros noventa na que o poeta Lois Pereiro tecía o seu mito existía unha cousa chamada AGLI, siglas de Asociación Gallega por la Libertad de Idioma. Como a denominación suxire, tratábase dun grupo galegófobo que xa protestaba pola aínda moi tímida introdución do galego no ensino. Foi algo efémero malia que bastante ruidoso no mediático e con apoios na dereita local e a simpatía do que era alcalde, o daquela todopoderoso Francisco Vázquez. Logo desapareceron, seguramente porque as súas protestas ían dirixidas contra o goberno de Fraga e iso non acababa de cadrarlles.
Fora Vázquez quen coa súa chegada ao poder convertera a prolífica cultura galega da Coruña nunha actividade marxinada e clandestina, que impediu o crecemento, por exemplo, daquela xeración poética De Amor e Desamor na que participaba o propio Pereiro. Pero algo empezaba a cambiar na cidade. A obra de Lois era adorada entre bares, o galeguismo comezaba a levantar a cabeza tras a noite de pedra posterior á lea pola capitalidade e o bravú d'Os Diplomáticos alimentaba ánimos e conciencias mentres as bancadas populares de Riazor enchíanse de bandeiras galegas para acompañar ao Dépor de Arsenio Iglesias.
Desgraciadamente, uns anos máis tarde, outra semente reapareceu, a da odiosa AGLI. Desprazou o seu centro de gravidade a outras cidades, pero volveu á actividade agora baixo o nome de Galicia Bilingüe e baixo o despropósito en forma de liderado dunha tal Gloria Lago. A dereita, que perdera o poder, viu nese movemento de odio ao galego un instrumento co que regresar ao poder perdido e, con toda a irresponsabilidade posible, formou alianza con eles, convertendo unha falsa imposición do galego en tema estrela das eleccións que devolveron ao PP a San Caetano. Esa, europeas aparte, foi a última gran cita electoral no país. Ata a actual.
Contábase con que a política lingüística volvese estar no centro da campaña electoral deste 22-M, desta volta no seu subxénero toponímico. Pero non. A denuncia dos 'terribles' trastornos que provoca o coidado dunha lingua propia apenas está tendo oco na centralidade do debate público, polo menos cando se escreben estas liñas, a 17 de maio, Día das Letras Galegas. Esta data levou o nome de Lois Pereiro e xerou a maior onda de mobilización e modernidade xamais vista arredor desta tradicional e nalgunhas ocasións inerte festa. De súpeto, e tras o ronsel do seu escritor máis fráxil no físico pero poderoso na mensaxe, a cultura galega calou bocas velenosas para seguir avanzando e reinventándose en tempos difíciles. Non foi este só un 17 de maio, foi un camiño aberto no que a furia necesaria de Lois Pereiro silenciou o odio ignorante de Gloria Lago e compañía.