Así está o sistema contra os lumes da Xunta: descoordinación, falta de xestión forestal e escaseza de efectivos

Persoal antincendios de Galicia reclama que os brigadistas fixos descontinuos, que actualmente están operativos por períodos de seis e nove meses, pasen a traballar durante "todo o ano" para que poidan centrarse na prevención.

Despois de que se extinguiron os dous maiores lumes na historia de Galicia desde que hai rexistros, o do Courel --11.100 hectáreas-- e Valdeorras --10.500 hectáreas--  (cifras oficiais aínda que diferentes as que marca o sistema Copernico da UE), nunha vaga de incendios que arrasou unhas 33.000 hectáreas en dúas semanas (as cifras da UE apuntan a máis de 37.000), analízase como tentar evitar que volva suceder. En conversación con Europa Press, o presidente do comité de empresa de Medio Rural en Ourense, Óscar Rodríguez (CC.OO.), sinala que "ten que haber máis persoal e máis tempo para poder facer traballos de prevención no inverno".

Apunta ás dificultades que se viviron estes días "unha vez o incendio está fóra da capacidade de extinción". Con todo, "se ese lume ten unha zona de descontinuidade, poderíase chegar a atallar". "O problema está na xestión forestal", razoa.

A este respecto, aclara que eses traballos "non son só rozar", xa que o monte "non pode ser un xardín", pero "si que se poden buscar descontinuidades nas masas forestais" con tarefas "durante todo o ano". "Aquí habería traballo durante todo o ano para todo o mundo para esa prevención".

Nesta liña, lamenta que o problema nun lume como o que afectou a Valdeorras "é que non hai descontinuidade". Relata que tres son os factores que determinan un lume: temperatura, humidade e combustible. Os dous primeiros "veñen polo tempo", "pero sobre o combustible ti podes influír" a través de "buscar descontinuidades coas que parar eses lumes", porque se non, "desbocase".

En declaracións a Europa Press, o delegado de prevencion de UGT, Marcos Rodríguez, coincide na necesidade de que o operativo estea profesionalizado "ao 100% durante todo o ano". Razoa que os traballos preventivos téñense que facer de forma "anticipada", "con anos de anterioridade, non se pode esperar a que pasen erros como os de agora".

E é que Marcos Rodríguez propón que, a curto prazo, os fixos-descontinuos de seis meses deben pasar a nove meses, mentres que os de 9 meses traballen os 12 meses. "A medio prazo", aclara, todos eles deben estar "durante todo o ano".

Segundo a relación de postos de traballo de Medio Rural, son máis de 600 os fixos descontinuos do servizo contra incendios de Galicia de nove meses, mentres que os de nove meses roldan o milleiro. Iso si, por parte de traballadores e sindicatos apúntase que "bastantes prazas están sen cubrir" por baixas e vacantes.

BRIGADAS INCOMPLETAS E XORNADAS DE MÁIS DE 12 HORAS

Precisamente, nas últimas semanas diferentes sindicatos denunciaron a falta de medios humanos e materiais para atallar a vaga de lumes. FAC-USO Galicia alertou de "numerosos incumprimentos" por parte da Xunta co persoal antincendios, tales como "xornadas máis longas, cuadrillas de só dous membros, falta de comida e/ou bebida e algún distrito forestal sen brigada".

A CIG denunciou "as situacións de abuso que está a sufrir o persoal", ao que "se lle obriga a soportar xornadas maratonianas de bastante máis de 12 horas consecutivas sen sequera levarlle auga nin comida". Para a CIG, esta situación está orixinada na decisión da Xunta de "volver ao sistema de contratación de brigadas de extinción municipais mentres segue escatimando co persoal propio". "A realidade é que as brigadas municipais non estarán activas ata entrado agosto", recrimina o sindicato.

Varios bombeiros traballan na extinción do lume de Folgoso do Courel, a 20 de xullo de 2022, en Folgoso do Courel, Lugo, Galicia (España). A Consellería de Medio Rural elevou a máis 1.400 os desaloxados por incendios en 80 núcleos nos lumes qu. Carlos Castro - Europa Press | Fonte: Europa Press

Pola súa banda, o presidente do comité de empresa de Medio Rural en Ourense reflexiona sobre a importancia da celeridade coa que se debe actuar para atallar os lumes canto antes. "Non vale de nada", di, se o "primeiro día" chega "unha única brigada e só leva dous compoñentes", pois hai que actuar "antes de que se desboque".

DESCOORDINACIÓN

"O máis importante á hora de que eses lumes non estean fose da capacidade de extinción é atallalos canto antes, os tempos de reacción". "Se ti tes un servizo ben coordinado e con persoal, podes tentar que ese lume non se chegue a facer grande, porque unha vez que están fóra da capacidade de extinción, aí é moito máis complicado", razoa Óscar Rodríguez.

E é que unha das denuncias reiteradas dos traballadores durante a vaga de incendios é a existencia de brigadas incompletas para atacar os lumes polos postos sen cubrir."Tal e como está montado o dispositivo agora mesmo as brigadas en si están formadas por un bombeiro forestal xefe de cuadrilla, un condutor e cinco bombeiros, e como se van turnando uns días tería que haber catro e outros días, tres"; pero, "como non se cobren as baixas nin as vacantes", "pódense mandar brigadas de dous compoñentes".

De tal forma, indica que a Consellería informa "o número de brigadas" que loita contra un lume, que "parecen moitas", "pero non dá o número real de xente que actúa". Ademais, Óscar Rodríguez lembra que existe o problema de que, "a día de hoxe", as brigadas municipais que se convenian coa Xunta están "aínda sen constituír e sen facer". Por iso, pide que haxa un servizo público unificado no seo da Xunta.

VOLUNTARIEDADE

Agradece que houbo xente que, "voluntariamente, quixo prolongar xornadas" porque se viviron momentos de "colapso" cuns lumes de dimensións históricas, do mesmo xeito que se incorporaron empregados que estaban de vacacións, pero cre que non se debe depender só deses xestos. Tamén opina que se pode mellorar a coordinación coa Unidade Militar de Emerxencias (UME), posto que "cando vén xa está todo medio controlado".

Por todo iso, o presidente do comité de Medio Rural en Ourense empraza á Xunta a "reflexionar" e a sentar coa parte social para reformular o modelo porque "estes incendios veñen para quedar".

DESPRAZAMENTOS DE VARIAS HORAS

Marcos Rodríguez coincide en pór o foco en que "hai moitas brigadas actuando pero pouco número de traballadores". Un dos defectos observados é que "se tardou" en actuar nalgúns lumes antes de que avanzasen "fose do normal". Á hora de atacar un lume "non é o mesmo cinco persoas que tres".

Un punto achega do que chama a atención este membro de UXT en relación coa extenuación dos operarios son os desprazamentos de "dous ou tres horas" que tiveron que realizar nesta vaga de lumes. Pon o exemplo de operario que marcharons de Pontevedra-Baixo Miño a Ou Courel e realizaron xornadas de "16 horas", coa "rega para o traballo" que iso entraña.