A capela que sobreviviu ao inferno na Terra: Santa Catalina, na aldea de Souteliño de Laza

En Souteliño, unha pequena aldea do concello ourensán de Laza, érguese dende hai séculos unha humilde capela, rectangular, con muros de pedra e cuberta a catro augas. Non destaca polo seu tamaño nin pola súa ornamentación, pero nas últimas décadas tense convertido en moito máis que un templo: é un punto de encontro, un lugar de fe e unha peza esencial do patrimonio local. Pero este verán, cando as chamas arrasaron os montes da zona, semellaba que todo iso podía perderse. O vento arrastraba o lume cara a aldea e o fume cubría o ceo de cinza. Souteliño converteuse durante varios días no inferno na terra. Os veciños, impotentes, vían como o monte ardía como unha fogueira descontrolada. E, no medio daquela traxedia, estaba a Capela de Santa Catalina, unha xoia da Idade Moderna (séculos XVI-XVIII), rodeada pola ameaza do lume.

O MILAGRE DE PEDRA

O incendio devorou padros, piñeirais e soutos enteiros. Chegou ata os muros das casas de Souteliño, tinguindo algunhas construcións de cinza, ennegrecendo os camiños e deixando unha paisaxe desolada. E, sen embargo, cando o fume se disipou, a capela seguía en pé. Nin as chamas nin as brasas conseguiron dobregala. A espadana dun só vano, a porta alintelada, os muros de cachotería... Todo resistía coma se fosen testemuñas pétreas da historia presente, ademais de gardiáns do pasado. Non era a primeira vez que o pobo se encomendaba a Santa Catalina. Cada novembro, arredor do día 25, os veciños celebran nesta capela a festa de Santa Catalina, reuníndose na ermida para compartir misa e verbena. Pero agora, tras o paso do incendio, a devoción adquiriu un novo significado para moitos: a capela non só é un templo, senón tamén un símbolo de supervivencia.

A FERIDA DO MONTE, A FORZA DA MEMORIA

Os arredores, arrasados, amosan aínda as cicatrices do lume. Árbores calcinadas, pedras rachadas, ladeiras espidas que tardarán anos en reverdecer. Pero no centro desa paisaxe ferida érguese a ermida, coma un faro de esperanza. A súa presenza lembra que, a pesar das perdas, hai cousas que aínda resisten, que aínda permanecen. En Souteliño, a vida segue. Os veciños falan do incendio con rabia, pero tamén co orgullo de que a súa capela non foi tocada polas lapas. A comunidade aférrase a ela coma se aferra á terra, coa certeza de que, aínda que o lume arrasa o monte, nunca poderá arrasar de todo a memoria nin a fe que os une. A capela converteuse en punto de reunión non só físico, senón tamén emocional: un lugar onde, despois do lume, a xente se segue recoñecendo e atopando razóns para seguir adiante.

PATRIMONIO QUE RESISTE

Catalogada oficialmente como ben patrimonial, a capela forma parte do Catálogo do Patrimonio Cultural de Galicia e aparece nas rutas de sendeirismo que percorren os montes de Laza. Hoxe por hoxe, ademais de ser un monumento histórico, é unha testemuña de resiliencia. A súa mera existencia lembra a fraxilidade de todo o que rodea ás nosas aldeas, e ao mesmo tempo a forza que pode ter un edificio sinxelo cando se converte en símbolo. Quizáis por iso a capela de Santa Catalina de Souteliño trascende xa o local. Non é só unha ermida rural máis: é un recordatorio de que o lume pode arrasar os montes, pero non pode coas fondas raíces dun pobo. Non pode coa fe sinxela de quen ano tras ano acende velas ante o seu altar, nin coa memoria colectiva que se transmite de xeración en xeración. Resistiu ás chamas e agora álzase, máis ca nunca, coma un emblema de identidade para Laza e para toda Galicia, onde tantas aldeas seguen mirando ao seu redor con medo ao lume.

UN SÍMBOLO PARA O FUTURO

A historia da capela tamén convida a reflexionar sobre o mañá. O incendio demostrou a vulnerabilidade dos montes galegos, castigados polo abandono rural, a presión do cambio climático e a extensión de especies inflamables como o eucalipto. Nese contexto, a resistencia de Santa Catalina non pode ser só un motivo de celebración, senón tamén unha chamada á responsabilidade colectiva. Os veciños sábeno ben: protexer a ermida é tamén protexer a súa contorna. Manter vivo o monte, recuperar os camiños, coidar as carballeiras e frear o avance da deforestación é a mellor maneira de asegurarse de que a capela non volva verse rodeada por un inferno de chamas. A pedra resistiu, pero a natureza precisa axuda para renacer. En Souteliño, a capela xa non é só un monumento do pasado: é un símbolo de futuro. Representa a idea de que, aínda que os tempos muden e as ameazas se multipliquen, sempre haberá raíces ás que aferrarse.

 

 

 

 

Ver esta publicación en Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Una publicación compartida de Galicia Confidencial (@galicia_confidencial)