O mítin

O outro día din na libraría Vetusta cunha folla volandeira na que se anunciaba un mítin agrarista dos anos 20.

Por Xurxo Ayán | Santiago | 24/10/2010

Aquilo tiña que ser espectacular, con xente como Basilio Álvarez arengando ás masas labregas, con esa oratoria que, como as viñetas de Castelao, pasou a formar parte esencial do imaxinario colectivo do campesiñado deste país noso. O meu avó recordaba con detalle o único mítin ao que acodira na súa vida. Fóra polas eleccións do 36, un día de feira. A rapazada toda de Nogueiras marchou á capital do concello a escoitar aos da Fronte Popular, e de paso xentar un bo pulpo. Á volta, xuntáronse na Cruz e decidiron a quen votar, seguindo esas vellas práticas comunitarias da democracia labrega. A lóxica discursiva foi a seguinte: se as esquerdas van cos pobres e as dereitas cos ricos, votaremos ás esquerdas non? E así foi. De tódolos xeitos, Cerasia tiña fama de roja na contorna. De feito, o equipo de fútbol xogaba cunhas camisolas cunha aguillada e unha fouce como escudo. Despois pasou o que pasou, e as camisetas queimáronse na lareira ou foron soterradas na leira; os votantes pasaron a engrosar as ringleiras do Exército franquista.

A primeira vez que fun a un mítin foi coa miña mai en decembro do 89. No cine Gónviz de Pontevedra, Manuel Fraga Iribarne deuse un baño de masas, anticipando a súa primeira maioría absoluta. A atmosfera alí vivida axudoume a comprender despois como o nazismo (é un exemplo) acadou o que acadou a nivel persuasivo. Don Manuel aparecía coma un redentor, un novo Mesías que, coma os bos xefes africanos, voltaría impor a orde natural no devalar da vida. A miña segunda experiencia foi dous ou tres anos despois, cando, co meu pai, fomos ver a Adolfo Suárez facendo campaña por un CDS en fase terminal. A verdade é que aquilo foi máis unha conferencia ca un mítin político, por parte dun home de volta de todo, que falaba ben e semellaba honesto. Eu creo que o meu proxenitor me levou alí con bo criterio, para coñecer un personaxe importante na nosa historia recente. Desde aquela non volvín a este tipo de escenografías, até onte pola mañá. En Ponferrada, un domingo pola mañá, a uns dálles por ir a misa, a esoutros por durmir a resaca, a aqueloutros a apañar castañas e a estoutros a encher un pavillón de deportes para ver (e apoiar, ou non) ao presidente de España, Zapatero. Eu fun dos curiosos que preferín esta última opción. Do cine Gónviz en 1989 ao Toralín en 2010, cambiaron moitas cousas nestes exercicios de autoafirmación, mentres outras seguen tal cual. Eses autobuses reclutadores de xubilados procedentes de toda a Comunidade de Castela e León. Esa idade media de 55 anos para arriba. Ese pavillón  engalanado no que non se vexa unha soa cadeira libre. O que si trocou foi a conversión deste tipo de actos nunca gala con conductor e conductora, como se fose un programa especial de fin de ano. Ela retiña no corredor aos candidatos do PSOE a cada capital de provincia da Comunidade, mentres a súa imaxe aparecía nunha pantalla xigante. Tras dúas ou tres preguntas de cara á galería, e das proclamas do estilo “Vamos a insuflar (sic) progresismo a los ciudadanos de Segovia”, cada candidato subía ao escenario mentres sonaba un hit de Coldplay, U2 ou Eminem. Por suposto eran todos homes, sen garavata, e vestidos imitando de xeito chabacano ao progre catalán de diseñito. Maxinade o alcance do esperpento. Alí enriba reproduciuse a fogueira das vaidades. Moi curioso foi a defensa continua do cambio (como facía Touriño) para despois apoiar ao alcalde de Palencia para acadar a súa quinta (creo) lexislatura seguida. Tampoco faltou ese perfil pisopático pacovazquiano de político local, municipalista,  que se considera a esencia dos seus concidadáns, e aboga por proxectos que leven a facer unha ecopolis ou deseñar mapamundis da cidade de turno.

Doutra volta, xa resulta habitual que os organizadores destes “eventos” coloquen estratexicamente a unha recua de mozos e mozas detrás do estrado. Supoño que queda ben en cámara e da unha imaxe de Progreso. O que me pregunto eu é porque non  se sentan aí os homes e mulleres anciáns, socialistas bercianos de toda a vida, que acudiron ao mítin, algúns deles case esbagoando de emoción. Supoño que non cadra ben coa política real sobre a memoria histórica deste partido. Menos mal que á entrada do pavillón, os voluntarios da ARMH repartiron o programa dos actos que van ter lugar en Ponferrada a vindeira fin de semana, no décimo aniversario da primeira exhumación de represaliados en Priaranza del Bierzo. Mil trescentas persoas asasinadas veñen de ser recuperadas nesta década por esta asociación. Disto non se falou no mítin, claro. O cénit do acto chegou coa subida ao estrado do presidente do Goberno, un “cazurro” (así é como alcuman cariñosamente os bercianos aos de León). O tipo é un fenómeno nisto do pan e circo, deulle ao público o que quería, acadando “insuflar” ánimos na súa grei. Os militantes e simpatizantes tiveron que saír de aí coa moral polo ceo. Recorda un pouco ese ambiente que había nas tropas republicanas antes de cruzar o Ebro, cando pensaban que ían petar o fascismo de tanta moral que levaban. Eu non sei que pasará con Zapatero nun país no que se asubía ao presidente do goberno nunha parada militar e se aplaude a rachar a Manolo, el carnero de la Legión. O mítin rematou coa consabida repetición de temas musicais exitosos; cando enfiaba a saída escoitábase por megafonía o estribillo desa canción para a adolescentes: “Si estuvieras para toda la vida....”