Sabes cales son os principais residuos de praias tan coñecidas como Covas, Riazor, Orzán ou Rodas?

As praias galegas están cheas de residuos máis aló dos pélets ou microplásticos. Cheas de lixo mariño entre o que está o plástico, en gran cantidade, en forma de bolsas e envases, principalmente, pero tamén o cartón e o papel das cabichas dos pitillos. Semella que a práctica de fumar na praia é moi habitual nos areais galegos, onde os fumadores non son conscientes da elevada contaminación que estes residuos supoñen. O 'Informe Macrolixos das costas españolas', elaborado polo proxecto 'La España Azul' en decembro de 2023, encabezado polo naturalista e explorador Nacho Dean, documenta o estado de tres ecosistemas galegos pondo o foco na contaminación por plásticos. Dende Galicia Confidencial recollemos os datos da súa experiencia de limpeza nas praias de Covas (Viveiro), Rodas (Íllas Cíes) e Riazor e Orzán (A Coruña).

PRAIA DE COVAS, EN VIVEIRO: 261 CABICHAS E 148 BOLSAS DE PLÁSTICO

A praia de Covas trátase dunha praia de area branca e de ecosistema dunar situada no centro urbán de Viveiro. É de oleaxe tranquila e ten forma de cuncha, o que a fai ser unha das máis concurridas do territorio galego. O 25 de novembro de 2022 estiveron 160 voluntarios facendo unha exhaustiva recollida nela, con 1.500 metros mostreados e 45,4 quilos de lixo mariño recollidos. Entre ese lixo (728 ítems recolleitos) predominan os plásticos, que teñen o seu máximo expoñente nas bolsas e sacos de plástico (en concreto, as bolsas supuxeron o 15,11 % do 44,09 % dos plásticos recollidos); seguidos polos residuos de papel e cartón, todos eles materializados en forma de cabichas de cigarros (35,85 %). Tamén atoparon un 4,53 % de residuos hixiénicos; un 3,85 % de metal; un 3,3 % de lixos de especial estudo; un 1,65 % de madeira; e un 1,1 % de vidro. Tamén resulta relevante destacar que o único tipo de lixo que non se atopou na praia foron os residuos médicos. 

En números, acháronse na praia de Covas 261 cabichas; 148 bolsas e sacos de plástico; 58 botellas de bebidas; 56 marañas de redes, cabos e sedais; 32 bastonciños das orellas; e 31 tapas, tapóns ou anillas. Como principais fontes de contaminación foron catalogados o turismo masivo e a falta de concienciación sobre colillas e plásticos dun só uso. Dende as asociacións piden instalar puntos de recollida de residuos na praia, fomentar as limpezas de praias, realizar campañas de concienciación sobre o impacto das cabichas, promover campañas de educación e sensibilización ambiental e fomentar o turismo e o consumo sostibles.

PRAIA DE RODAS, NAS ILLAS CÍES: 245 CABOS E CORDAS E 227 TAPAS E TAPÓNS

A praia de Rodas, situada nas Illas Cíes e nomeada como a máis bonita do mundo no ano 2007, sendo a máis visitada de Galicia, realizouse unha limpeza con 42 voluntarios o 17 de decembro de 2022, na que se mostrearon 600 metros de areal e se recolleron 30,62 quilos de residuos. O acceso a esta praia, hai que lembrar, está limitado a un número máximo de visitantes, debido a que este paraíso de augas cristalinas atópase no Parque Nacional das Illas Atlánticas. Pese a todo, non por estar nun espazo protexido conta con menos contaminación, pois ao final os limpadores recolleron 3.003 ítems de lixo mariño, un 57,28 % deles fragmentos plásticos de diversos tamaños e de poliestireno. Do 42,72 % restante, a categoría máis recollida foi o plástico, nun 74,51 %. Entre os plásticos, destaca a alta presenza de cabos, cordas e cordeis, tapas, tapóns e anillas, sendo respectivamente, o 25,63 % e o 23,74 %. Tamén hai que mencionar que é a única praia na que se atoparon palas de bateas usadas no cultivo de mexillóns. 

En segundo lugar, atópanse residuos hixiénicos, que representan un 15,59 % dos residuos. A eles síguenlles o papel e o cartón (5,38 %), a madeira (1,71 %), o metal (1,17 %), os lixos de especial estudo (0,78 %), os residuos médicos (0,16 %) e o vidro (0,08 %). En números, acháronse na praia de Rodas 245 cabos, cordas e cordeis; 227 tapas, tapóns e anillas; 178 bastonciños de orellas; 116 obxectos de acuicultura; 90 bolsas e sacos de plástico; e 79 envases de comida. Así, os voluntarios determinaron que as principais fontes de contaminación foron a falta de concienciación sobre o impacto dos residuos e os residuos procedentes da industria pesqueira e do marisqueo. Entre as solucións, consideran preciso instalar máis puntos de recollida de residuos na praia, o fomento das limpezas de praias, as campañas de educación e sensibilización ambiental, a mellora da regulación pesqueira e do marisqueo, a produción de materiais de pesca e acuicultura máis sostibles e o fomento do turismo e o consumo sostibles.

PRAIAS DE RIAZOR E ORZÁN, NA CORUÑA: 907 CABICHAS E 102 ENVASES

As praias continuas de Riazor e Orzán, integradas no casco urbano da Coruña, e un dos puntos de relax favoritos dos coruñeses e dos surfistas pola súa elevada oleaxe, foron limpadas o 18 de decembro de 2022 por 40 voluntarios, que peitearon 1.300 metros de areal, recollendo ao seu paso 33,66 quilos de residuos. Do total de 1.700 ítems de lixo mariño atopados, o 4,71 % son fragmentos plásticos e metálitos. Do restante, a categoría máis recollida foi o papel e o cartón, representando un 61,73 % do total, sendo o 90,7 % deste papel e cartón materializado en forma de cabichas. En segundo lugar, atópanse os residuos plásticos, que representan o 19,94 % dos residuos, sendo os envases de comida o tipo de plástico máis abundante (un 25,31 % dos plásticos). Seguiríanlle os residuos hixiénicos (7,59 %), os metais  (4,07 %), o lixo de especial estudo (1,54 %), o vidro (0,93 %) e os residuos médicos (0,62 %). E hai que salientar que non se atoparon madeiras.

En números, acháronse nas praias de Riazor e Orzán 907 cabichas, 102 envases de comida, 75 toallitas húmidas e 75 cabos, cordas e cordeis. Os voluntarios concluíron que a principal fonte de contaminación dos areais foi a falta de concienciación sobre o impacto dos residuos, especialmente sobre as cabichas. Como solucións, propoñen instalar puntos de recollida de residuos na praia, sobre todo, cinceiros públicos; fomentar as limpezas de praias; preparar campañas de concienciación sobre o impacto das cabichas; fomentar o turismo e o consumo sostibles; realizar campañas de educación e sensibilización ambiental; e declarar a praia como 'Espazo sen fume'.