Auditores europeos piden á Xunta que manteña mellor as devasas para a prevención contraincendios
Alertan que a sustentabilidade a longo prazo de accións como as devasas non está garantida en territorio galego
Por Europa Press / Redacción | BRUSELAS | 11/06/2025 | Actualizada ás 19:32
O Tribunal de Contas da Unión Europea destaca a Galicia e Andalucía como exemplos de rexións que dedican máis orzamento á prevención dos incendios que ás accións de resposta e a restauración: "Non se limitan a apagar lumes".
Con todo, alerta de que a sustentabilidade a longo prazo de accións como as devasas non está garantida en Galicia. Neste sentido, advirte que, aínda que na Comunidade as devasas "deben manterse cada tres anos", en 2024 "as autoridades tiñan previsto efectuar traballos en menos dun terzo de todas as devasas existentes".
Galicia é unha das zonas analizadas por este informe publicado este mércores, no que os auditores europeos reclaman máis cooperación á Comisión Europea e os Estados membros á hora de financiar a loita contra os incendios forestais, tras constatar que Bruxelas non ten unha "visión completa" dos fondos que desembolsa e alertar de deficiencias no criterio para repartir as axudas.
Nun informe específico sobre o financiamento da UE para loitar contra os incendios forestais, os auditores europeos constatan que cada vez os Estados membros empregan máis fondos europeos na loita e prevención dos incendios, aínda que detecta deficiencias á hora de asignar as axudas e facer seguimento aos proxectos financiados pola UE.
Neste sentido, apunta que a propia Comisión Europea non dispón dunha "visión completa" do financiamento total da UE relativa a medidas fronte aos incendios forestais posto que non se desagrega esta partida da dedicada a outras catástrofes naturais.
En moitos casos, os Estados membros utilizaron partidas do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia para achegar financiamento adicional á loita contra o lume, nestes casos, segundo apunta o tribunal, tiveron que actuar con rapidez para decidir que actividades financiar e pór en marcha acciones concretas, polo que en ocasións estas decisións tomáronse de forma "apurada".
MÁIS MEDIDAS DE PREVENCIÓN
A análise do Tribunal de Contas da UE céntrase en Grecia, España, Polonia e Portugal, ao considerar "o seu elevado risco de incendio forestal e ao importante investimento da UE". En todos os casos percíbese unha tendencia á alza nas medidas de prevención, así destaca que as rexións de Galicia e Andalucía dedican máis orzamento á prevención que á resposta e restauración ante o lume.
Mesma distribución das partidas dáse no caso de Grecia, que reserva o 56% para prevención, mentres que Portugal dedica o 77% para iniciativas de prevención, revertiendo a repartición previa a 2020 cando a maior parte de fondos ían parar á extinción do lume.
DEFICIENCIAS NA REPARTICIÓN DE FONDOS CONTRA INCENDIOS
Así as cousas, os auditores pon o acento na selección de proxectos nos Estados membros, asegurando que a repartición de fondos é "deficiente" e crea o risco de que a axuda non se canalice cara aos proxectos que mellor responden as necesidades detectadas.
Máis concretamente o informe sinala que as avaliacións de riscos están "obsoletas" e en ocasións, como en España, o criterio para repartir fondos garantir a mesma cobertura xeográfica sen priorizar os riscos ou as necesidades relativas aos incendios forestais. Para o tribunal este criterio pode levar a asignar fondos a proxectos que non sexan "óptimos".
Así mesmo, considera que as partidas deben centrarse en proxectos que garantan a sustentabilidade das medidas, caso do mantemento de devasa ou á roza da vexetación, tarefas que requiren traballo e financiamento regulares.
Neste punto, sinala o exemplo de Galicia ao indicar que sustentabilidade a longo prazo das accións financiadas non está garantida. "En Galicia, as devasas deben manterse cada tres anos; con todo, en 2024, as autoridades tiñan previsto efectuar traballos en menos dun terzo de todas as devasas existentes", apunta o informe.
Os auditores europeos inciden en que as operacións que impliquen investimentos en infraestruturas deben estar activas durante o cinco anos seguintes ao pago final dos fondos europeas e pon o caso da creación de devasa ou a retirada de material combustible, accións que "requiren un traballo continuo e financiamento cada tres ou catro anos, en función das condicións climáticas".
O tribunal recalca igualmente en que a información do sistema de seguimento de incendios de Bruxelas segue estando infrautilizada na avaliación dos proxectos financiados pola UE. "Nin a Comisión nin os Estados membros da mostra utilizaban os recursos de datos para avaliar a eficacia dos proxectos financiados pola UE en materia de prevención de incendios", lamenta.
Por todo iso, os auditores europeos emiten unha serie de recomendacións para o uso eficiente dos fondos en materia de loita contra os incendios. Reclaman máis coordinación entre Bruxelas e os 27, empezando por utilizar mapas de risco claros e actualizados, ter en conta a sustentabilidade a longo prazo dos proxectos e compensar o uso do criterio de cobertura xeográfica, cando se aplique, con criterios baseados no risco.
Segundo valorou o responsable do informe, Nikolaos Milionis, o reforzo das medidas preventivas contra os incendios forestais é "sen dúbida un paso na dirección correcta", aínda que puxo o acento en que se faga máis seguimento dos fondos europeos para garantir que "os mellores resultados e un impacto sustentable".
