Misantropías e alleismos

Hai cousas que son incribles. Entre elas claro que non conto que una persoa de talla un día calquera poida dicir una burrada; iso máis ben amósaseme una coherencia inapelable, e aínda tamén desexable.

Por Xoán Vázquez | New Jersey, USA | 13/05/2011

Logo, aí repousan –ao meu entender-  as explicacións a eses artigos de opinión dalgúns dos nosos persoeiros no que nos falan de galegos bos e galegos malos con sentenzas tan clarificantes coma o gusto que uns paisanos de Ferrol poida sentir por unhas sevillanas.

O que menos me importa é o disparate puntual dalgún que outro persoeiro, nese ou calquera outro tema. Non obstante, leo -cada día con menos asombro– un fecundo de artigos de supostos defensores da nosa cultura e da nosa maneira de ver e entender a vida, algúns deles tan desnortados que arrepío só de pensar que xente tan absorbida nas súas propias manías poidan acadar responsabilidades nas aulas e claustros deste noso pequeno -e aínda minguante - país. Non é pouca a miña desilusión, malia o escaso que xa un anda de esperanza. Semella que canto máis evidente se fai a necesidade dunha presenza clara do galeguismo activo, pragmático, cordial e incluínte nas institucións do país, máis difícil llelo poñen  os mesmos que se din  a tal empresa estar entregados.  Coma se os votos se ganasen con insultos e vareadas. Non lle houbera lle sido de pouco proveito a máis de catro relembrar que para atrapar moscas é máis efectivo o mel có vinagre. Perden forza os argumentos, xa todo é hostilidade. Os chamados a ser voces da razón reducidos a megáfonos do disparate. Demasiadas santas cruzadas para tan pouco espazo nesta terras galicianas onde sobreviviron as rancias mañas dos Santos Oficios: lastre endémico, indiferente a siglas e  partidos, polo que todos estamos salpicados. Todo ofende. Todo estorba. Todo magoa. Que visión máis triste de país nos amosan os mesmos que din tan afanosamente amalo. Será amor ao noso ou odio ao alleo a fonte de tanto disparate? O amor pódenos levar a dicir algunhas parruladas mais nunca a rebaixar a aquelo que amamos. Será posible que xa non saibamos distinguir entre unha cousa e maila outra, que pouco a pouco os acedos do resentimento vaian corroendo ata os máis refinados dos padais.   Ónde vai a concordia, o paisanismo. Si, o paisanismo, aquel sentir marabilloso que transcendendo a tódalas opinións e disensións sempre atopaba a maneira de facer de nós Nós. Ser galego era unha afirmación inequívoca. Incontestable. Que entendemos por liberdade? É posible a liberdade colectiva dunha sociedade que non termina de entender a fonte de sustento desa mesma liberdade? 

E penso noutros países,  patrióticos e coidadosos da súa cultura. Os xaponeses teñen máis escolas de flamenco ca toda España. Agora tamén andan a contratar  mestres de tango, salsa e merengue. Incorporaron o fútbol, o baseball, e non sei que outros feixes de cousas doutras tantas procedencias. Mais non por iso esqueceron o sumo, o judo, ou o karate. Ou sexa, velaí un país plenamente identificado coa súa esencia nacional -se cadra xa en demasía -, moi protector do seu, pero receptor daquelo que lle poida engadir unhas migallas de alegría e ledicia aos seus cidadáns. Amor ao propio sen odiar o alleo.

Todo aquelo que contribúa á felicidade xa ten o seu proveito demostrado. Mesmo, a cultura necesita de ser constantemente polinizada para así abrollar inmunizada contras esas pragas misantrópicas capaces de desanaquizala. Como incorporar cousas novas ao que un é sen destruír a base onde esas mesmas cousas han sentar, e sabendo que o que un é non pode continuar se deixa de nutrirse daquelo que o rodea, de polinizarse. Benvido sexa todo canto esperte alegría nos corazóns de quen o acolla, pois para defender o noso non é preciso estar constantemente encabuxados con aqueles nosos veciños que de cando en cando gusten de fincar o dente nalgunhas cousas que veñen doutras partes. Pouco ten de nacionalismo constructivo despachar sentenzas contra á xente porque guste dunhas sevillanas. E claro,  un preguntase, houbera a ofensa ás sensibilidades patrias sido de tamañas proporcións se no lugar das sevillanas soara o fado, a samba, ou o jazz? Sospeito que non, ata mesmo unha rancheirada mexicana houbera tido un ápice de compresión. Se for o fado ata se diría “que acerto, verdadeiro enriquecemento cultural”. Con menos ímpeto pero polos mesmos regueiros camiñarían os comentarios no referente aos outros mencionados. Pero non foi fado, nin samba, nin tan sequera o tan afastado, no pedigree cultural, jazz; foi a sevillana: pecado mortal.

Pobre concepto do nacionalismo quen crea que tal “purismo” é remotamente desexable.  Falemos logo de cómo apousar no corazón da nosa xente o amor á nosa fala, o amor á nosa cultura, e o amor aos noso veciños, tamén aos que gusten das sevillanas. O desprezo alimenta o fecundo do odio, e o odio non necesita propulsores. Non hai peneira, por máis fina, que poida separalo. Logo, que bailen o que queiran bailar, que cante o que queiran cantar, que nestas épocas de tanta miseria e tanta desidia (tamén económica) xa de seu é un milagre que aínda haxa quen queira cantar.