As universidades galegas defínense como "espazos seguros" e apostan polo ensino presencial

Os reitores das universidades galegas reivindicaron as súas institucións como espazos seguros nos que debe apostarse, sempre que se poida, pola presencialidade para así garantir un ensino "de calidade".

Nesta mensaxe han concidido o tres reitores das universidades galegas --Antonio López (USC), Xullo Abalde (UDC) e Manuel Reigosa (UVigo)-- na súa comparecencia conxunta este xoves ante a comisión de reactivación que desde hai semanas ten lugar no Parlamento de Galicia.

Alí, o tres analizaron o impacto da pandemia nas institucións académicas e advertiron sobre unha realidade que, subliñan, agudizouse con esta crise: a desigualdade en criterios económicos dos estudantes, que está a facer que, algúns, cheguen ao extremo de ter que abandonar os seus estudos por non poder custealos.

No caso da Universidade da Coruña, o reitor sinalou que uns 200 alumnos renunciaron á súa matrícula por problemas económicos, o que lle levou a reclamar axudas desde as administracións para que estes estudantes poidan continuar coas súas carreiras e que a universidade siga exercendo o seu papel de "igualador e ascensor social".

Así, como lembraron o tres responsables das institucións académicas, as universidades puxeron en marcha plans de axudas para o alumnado durante a pasada primavera de face a sufragar parte dos gastos derivados do paso á semipresencialidad obrigado pola pandemia.

"Deitámonos un venres cunha universidade presencial e levantámonos o luns cunha docencia totalmente telemática funcionando plenamente", sinalou Abalde, na liña do expresado polos seus homólogos en Santiago e Vigo, que puxeron o foco no "esforzo" realizado por alumnos, profesores e administrativos do tres universidades á hora de adaptarse ao novo escenario obrigado pola irrupción da pandemia.

Segundo apuntou Manuel Reigosa, a universidade fixou como obxectivo primordial durante o pasado curso "que ninguén quedase atrás" e "non perder a ningún dos alumnos", unha mensaxe similar ao lanzado por homólogo en Santiago, Antonio López, que lembrou as axudas da USC e as outras dúas universidades galegas para a cobertura de gastos adicionais vinculados á teledocencia como plans de cobertura de datos móbiles ou o préstamo de equipos informáticos.

Con todo, Antonio López sinalou a existencia de condicionantes socioeconómicos que afectaron o seguimento das clases telemáticas, como a falta de espazos do alumnado nos seus propios domicilios para seguir as actividades.

UNIVERSIDADES "ESPAZOS SEGUROS"

Por iso, López, Abalde e Reigosa fixeron unha alegación a favor da presencialidad das clases, tendo en conta que reivindican as universidades como "espazos seguros" nos que se seguen as medidas de seguridade, con protocolos "efectivos" que, en caso de ser necesario, decretan a teledocencia "sen" que o desenvolvemento do curso véxase alterado.

Tras semanas nas que os estudantes universitarios estiveron no foco mediático pola súa suposta falta de compromiso coas medidas sanitarias, os reitores aproveitaron a súa presenza na Cámara para lembrar que os estudos serológicos e as probas levadas a cabo nos campus galegos non concordan coa imaxe da comunidade universitaria actuando como elemento de transmisión do virus.

Con todo, despois de apuntar que as cifras de prevalencia e positividade na comunidade universitaria móvense en niveis similares aos da sociedade galega en xeral, os reitores apelaron á responsabilidade de alumnos, profesorado e persoal académico para que os campus sexan espazos seguros e só teña que limitarse a presencialidade cando sexa necesario.

INVESTIGACIÓN E FINANCIAMENTO

Apostar pola investigación e reformular o modelo de financiamento das universidades son as dúas materias que puxeron sobre a mesa os reitores, que consideran que a crise do covid debe facer reflexionar sobre o papel dos equipos investigadores e a súa capacidade para ofrecer respostas ante situacións inesperadas.

Como exemplo diso, o reitor da UDC apuntou á existencia de grupos investigadores que levan anos traballando no desenvolvemento de vacinas para virus SARS que, ao estalar a crise da covid, puideron achegar avances de inmediato. Por iso, apelou a "manter abertas" as investigacións científicas para estar listos "cando cambien as prioridades".

Neste sentido, Antonio López lembrou que equipos da USC traballan en dous proxectos de desenvolvemento de vacina para a covid-19 financiados polo Instituto Carlos III e colaboran nunha macroinicitava coordinada desde Barcelona para atopar solucións a esta crise sanitaria, liña na que tamén profunda o mapa xenómico desenvolvido polo grupo que dirixe o profesor Anxo Carracedo.

Pola súa banda, como antes fixeran os seus homólogos, Manuel Reigosa detívose nos problemas de financiamento das universidades, que, segundo incidiu, non necesitan máis fondos por parte das administracións, senón que estas leven a cabo "unha reformulación" do plan de financiamento das entidades académicas.

"Non pode ser que situacións como unha redución de estudantes afecte dunha forma directa ás estruturas das universidades", remarcou o reitor da UVigo, quen engadiu que a baixada de taxas (medida que dixo apoiar) non debe producirse sen que exista unha "compensación económica" para as universidades que palie a redución que supón nos seus "ingresos estruturais".

GRUPOS PARLAMENTARIOS

Na quenda dos grupos, o portavoz do Grupo Popular, Pedro Puy, aplaudiu que as universidades apostasen por priorizar a presencialidad nos primeiros cursos, xa que considera que os alumnos recentemente chegados necesítano máis que aqueles que xa levan máis tempo na universidade.

Pola súa banda, a líder do BNG, Ana Pontón, puxo o acento en que os estudos "demostraron" que a universidade "non era responsable" do empeoramento epidemiolóxico da comunidade galega, á vez que demandou máis compromiso económico da Xunta con potenciar unhas institucións académicas que "teñen moitas fortalezas pero tamén moitas debilidades".

Por último, o secretario xeral do PSdeG, Gonzalo Caballero, manifestou que a existencia de alumnos que abandonan os seus estudos universitarios debe "acender as luces de alarma" a nivel social.

Facultade de Medicina de Santiago de Compostela | Fonte: USC.