Artigos de Xosé Glez.

De Castromil a Nueva Pescanova, os avances da lingua

A publicidade en galego ten como primeiro fito histórico o anuncio da máquina de coser da “Compañía Fabril Singer” publicado nos derradeiros anos do século XX na revista A Monteira. Por aquel entón a editada na Habana e dirixida por Curros Enriquez “Terra Galega”, anunciaba tres marcas de viños galegos “Salto do Can”, “Enxebre” e “Veira do Miño”.

"Autonomismo sano y bien entendido"

Nos comezos dos anos sesenta o goberno franquista creara o Consejo Económico y Social del Noroeste. Tal hiperbólica denominación buscaba non mencionar o nome de Galicia ata que pasados os anos o alcalde de Pontevedra e procurador en Cortes Filgueira Valverde conseguira que se substituise o punto cardinal polo de Galicia. Eran tempos nos que a ideoloxía do réxime apelaba ao “regionalismo sano y bien entendido”. Hoxe aquel ideoloxema ten continuidade noutro semellante: “el autonomismo debe ser sano y bien entendido”

Cando a vontade move montañas

O décimo cabodano do pasamento do xeneral da Garda Civil Gonzalo Jar Couselo é o pretexto para rememorar o traballo realizado desde 1990 pola Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística (AFNLG) para que os corpos policiaís en Galicia recoñezan e exerzan o réxime da cooficialidade lingüística.

Enrique Liste na memoria

Hoxe vou ter unha lembraza para Enrique Jesús Liste. Na casa tirábanlle por Jesús. Tal foi a súa sona entre as tropas republicanas que o poeta Antonio Machado dedicaralle un poema que remata dicindo: “Si mi pluma valiera tu pistola /de capitán contento moriría”. Sentíase orgulloso dese poema machadiano. Se se lle pedía, con moito rubor, recitábao.

Restaurar a memoria lingüística de Galicia

Protexer legalmente a memoria dos defuntos é unha obriga dos herdeiros. Sobre todo, se o falecido testou o seu legado . Pero de non ser este o caso, porque a morte chegoulle imprevistamente, os herdeiros reciben certas manifestacions da persoa de índole moral que deben xestionar, esixindo o respeto á integridade da obra intelectual. Un prestixioso xurista como foi o alemán Savigny, sostiña que todo home débese valorar á vez como membro dunha familia e dun pobo, e cada época como a continuación e desenrolo de todos os tempos transcorridos.

Faustino Santalices

A música tradicional galega, recollida e gardada para sempre nos seus cancioneiros por J.Pérez Ballesteros, Marcial de Adalid, Casto Sampedro, Jesús Bal e Gay, Marcial Valladares, Xoaquin Lourenzo, D.Schubarth e Antón Santamarina, son de seu fortalezas seguras nas que atopou acubillo para sempre a lingua galega, a carón doutras construídas polo munumental arquivo musical de Cantigas e Agarimos e outras agrupacións semellantes.

Eu, ti, el... Todos nós podemos galeguizar

Non é a primeira vez que lemos na prensa escrita notas de denuncias polas limitacións ao uso do galego facendo fincapé na responsabilidade que teñen as administracións públicas no proceso de normalización lingüística. As obrigas que teñen son evidentes. Pero esquecemos que as máis das actividades dos cidadáns atinxen a súa esfera persoal e a eles compételles escoller o idioma para realizalas. Non son poucas. A galeguización do país virá tamén da decisión que eles tomen deliberadamente.

A participación e creatividade nas festas populares

Comentabamos días pasados o alcance da aplicación do principio da discriminación positiva na programación musical da radiodufisión española en 1969. Aquela Orde ministerial pretendía limitar as emisións masivas de música anglosaxona, protexendo a música lixeira cantada en castelán, incluíndo tamén tamén as que denominaban “linguas rexionais”.